Σάββατο, Οκτωβρίου 15, 2011

European Philosophy of Science Association 2011


H EPSA καταρχήν δεν έχει καμία σχέση με το γνωστό αναψυκτικό. Πήγα στο συνέδριο για να δω με τι ασχολούνται οι φιλόσοφοι της επιστήμης. Μου θύμισε έντονα κάτι σαν παιδότοπο για φιλόσοφους. Ταλαντούχοι άνθρωποι από όλο τον κόσμο είχαν μαζευτεί και παρουσίαζαν την δουλειά τους σε πολλές παράλληλες θεματικές ενότητες. ‘Έτσι ήταν αδύνατο να παρακολουθήσει κάποιος τα πάντα, οπότε έτρεχε από δωμάτιο σε δωμάτιο και ξανά πίσω προκειμένου να ακούσει ό,τι θεωρούσε ενδιαφέρον. Εξ ου και η ευχάριστη για μένα εικόνα του φιλοσοφικού παιδότοπου.

Το αναλυτικό πρόγραμμα και οι περιλήψεις των εργασιών που παρουσιάστηκαν βρίσκονται όλα εδώ. Τα θέματα ποικίλουν: από τη φιλοσοφία του χωροχρόνου και την θερμοδυναμική στις μαύρες τρύπες, μέχρι την φιλοσοφία της ψυχιατρικής. Εννοείται πως αρκετές διαλέξεις μου φάνηκαν παντελώς ακατανόητες και θα μου ήταν ακριβώς το ίδιο εάν η παρουσίαση γινόταν στη γλώσσα των Klingon. Ωστόσο κάποιοι φιλόσοφοι με εντυπωσίασαν με τη ρητορική τους δεινότητα, όπως ας πούμε ο Paul Teller ή ο Anjan Chakravartty (και οι δύο ξεκίνησαν την παρουσίασή τους κλείνοντας το powerpoint, ενώ ο πρώτος μάλιστα άρπαξε μια καρέκλα και κραδαίνοντάς την, άρχισε να αμφισβητεί την ικανότητά μας να μιλήσουμε για την “καθεαυτή” καρέκλα, πέρα από το επίπεδο των αναπαραστάσεων που χρησιμοποιούμε για να σκεφτούμε πάνω σε οποιοδήποτε πραγματικό αντικείμενο).

Υπήρχε και θεματική ενότητα “φιλοσοφία της γνωσιακής επιστήμης”, όπου παρουσιάστηκαν τα εξής:

Principles vs. Mechanisms in Cognitive Science (Lilia Gurova)
Interventionism Cannot Cross (Lena Kästner)
Pluralistic Physicalism and the Causal Exclusion Argument (Markus I. Eronen)
Cognitive Mechanisms as Biological, not Physical Mechanisms  (Emma Martín Álvarez, Paco Calvo and Angel Garcia Rodriguez)
Computationalism, Connectionism, Dynamicism and Beyond: Looking For An Integrated Approach To Cognitive Science (Víctor M. Verdejo)
Neurophenomenology of Hearing: Relations to Intentionality and Time Consciousness (Norman Sieroka)
Qualia Compression  (Lieven Decock and Igor Douven)

Από όλα αυτά ήμουν παρών μόνο στο τελευταίο. Από ότι κατάλαβα, ισχυρίζονται πως έχουν αναπτύξει ένα εναλλακτικό μοντέλο που μπορεί να αντικαταστήσει την “αντιστροφή των qualia” στο ομώνυμο νοητικό πείραμα, αφού φαίνεται να υπερτερεί παρακάμπτοντας τις δυσκολίες που εμφανίζονται με την απλή αντιστροφή του χρωματικού φάσματος.

Επιπλέον στη θεματική ενότητα της φιλοσοφίας της ψυχιατρικής, έγινε και μια παρουσίαση σχετικότατη με την γνωσιακή επιστήμη, με τίτλο Experimental Inquiry in Cognitive Neuroscience από τον Matt Bateman. Ο σχεδόν συνονόματος με γνωστό υπερήρωα, παρουσίασε ένα πείραμα φημισμένο για τα λανθασμένα συμπεράσματά του, δείχνοντας πως, ειδικά στην περιοχή των ερευνών με fMRI, ίσως είναι καλύτερα τα πειράματα να διεξάγονται με έναν πιο ανοιχτό ως προς την ερμηνεία των αποτελεσμάτων τρόπο. Να μην είναι δηλαδή theory-driven (που λεν και στο χωριό μου). Βέβαια όπως ακούστηκε και από τις ερωτήσεις, οι εγκρίσεις των κονδυλίων για έρευνα απαιτούν τέτοιου είδους περιγραφές, συχνά σε λάθος κατεύθυνση, ή με στόχο τον φτηνό εντυπωσιασμό.

Αν και γενικά ήμουν ενθουσιασμένος με το συνέδριο, η άγνοιά μου πιθανότατα να μην μου επέτρεψε να παρατηρήσω κάποια ενδεχομένως αρνητικά στοιχεία. Όπως για παράδειγμα το αν οι παρουσιάσεις ανέφεραν κάτι πραγματικά νέο με επαρκώς τεκμηριωμένο τρόπο (για μένα τα πάντα ήταν καινούρια) ή αν κάποιες φορές απλά εικοτολογούσαν με εύπεπτο τρόπο. Όπως και να ‘χει μου φάνηκε σε γενικές γραμμές εντυπωσιακό. Είδα αρκετούς ανθρώπους οι οποίοι φαινόταν πως αγαπούσαν αυτό που έκαναν και, όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, κατάφερναν να μεταδίδουν τον ενθουσιασμό τους και στον περίγυρό τους. Γεγονός ενθαρρυντικό, ιδίως σήμερα που περικόπτουν τις δαπάνες για την Παιδεία με τρόπο χειρότερο κι από αυτόν με τον οποίο είχαν κλαδέψει τις δύσμοιρες ελιές στην ταράτσα του Τιτάνια...