Pale Blue Dot

Αντί για ευχές και λοιπά σχετικά για την καινούρια χρονιά, προτίμησα να παραθέσω την περιγραφή μiας φωτογραφίας που δείχνει μια υποψία της πραγματικής μας θέσης στον κόσμο και μας κάνει να ξανασκεφτούμε αν τα θέματα που μας απασχολούν καθημερινά είναι τόσο σημαντικά όσο νομίζουμε.

Το 1990, το διαστημόπλοιο Voyager 1 βρισκόταν στα όρια του ηλιακού μας συστήματος και, έχοντας ολοκληρώσει την αποστολή του, η NASA του έδωσε την οδηγία να γυρίσει τους φακούς του προς τα πίσω και να πάρει φωτογραφίες από τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος. Η φωτογραφία της Γης από τα 6,4 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, δείχνει το σπίτι μας σαν μία δυσδιάκριτη κουκίδα μέσα σε μια ακτίνα φωτός.

Ο αστρονόμος Carl Sagan, μέλος της ομάδας της NASA, μίλησε για το βαθύτερο νόημα αυτής της φωτογραφίας, σε ένα απόσπασμα που έχει μείνει κλασικό.

"From this distant vantage point, the Earth might not seem of any particular interest. But for us, it's different. Consider again at that dot. That's here. That's home. That's us. On it everyone you love, everyone you know, everyone you ever heard of, every human being who ever was, lived out their lives. The aggregate of our joy and suffering, thousands of confident religions, ideologies, and economic doctrines, every hunter and forager, every hero and coward, every creator and destroyer of civilization, every king and peasant, every young couple in love, every mother and father, hopeful child, inventor and explorer, every teacher of morals, every corrupt politician, every "superstar," every "supreme leader," every saint and sinner in the history of our species lived there-on a mote of dust suspended in a sunbeam.

The Earth is a very small stage in a vast cosmic arena. Think of the rivers of blood spilled by all those generals and emperors so that, in glory and triumph, they could become the momentary masters of a fraction of a dot. Think of the endless cruelties visited by the inhabitants of one corner of this pixel on the scarcely distinguishable inhabitants of some other corner, how frequent their misunderstandings, how eager they are to kill one another, how fervent their hatreds.

Our posturings, our imagined self-importance, the delusion that we have some privileged position in the Universe, are challenged by this point of pale light. Our planet is a lonely speck in the great enveloping cosmic dark. In our obscurity, in all this vastness, there is no hint that help will come from elsewhere to save us from ourselves.

The Earth is the only world known so far to harbor life. There is nowhere else, at least in the near future, to which our species could migrate. Visit, yes. Settle, not yet. Like it or not, for the moment the Earth is where we make our stand.

It has been said that astronomy is a humbling and character-building experience. There is perhaps no better demonstration of the folly of human conceits than this distant image of our tiny world. To me, it underscores our responsibility to deal more kindly with one another, and to preserve and cherish the pale blue dot, the only home we've ever known."

Out Of Africa

Το εικονιζόμενο κρανίο του Χοφμάιερ, όπως ονομάστηκε εξαιτίας του ότι ανακαλύφθηκε κοντά στην ομώνυμη πόλη της Νότιας Αφρικής, περίμενε δεκάδες χιλιάδες χρόνια θαμμένο στην άμμο προτού αποκαλύψει το μυστικό του: την κοινή αφρικανική καταγωγή μας

---

Είναι μία από τις πιο... σκληρές λίστες, καθώς κάθε χρόνο «κονταροχτυπιούνται» διαφορετικές ερευνητικές ομάδες προκειμένου να καταλάβουν μία θέση στις μόλις 10 που περιλαμβάνει. Ο λόγος για τη λίστα των επιστημονικών ανακαλύψεων του διεθνούς φήμης περιοδικού «Time», η οποία, όπως κάθε χρόνο, έκανε αυτές τις ημέρες την εμφάνισή της πριν από την εκπνοή του έτους. Μεταξύ των διαφορετικών επιτευγμάτων που αφορούν το μέλλον μας, το μάτι έπεφτε σε μια μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο στην έγκριτη επιθεώρηση «Science» και ρίχνει το περισσότερο φως που έχει «λούσει» ως σήμερα το παρελθόν μας. Η μελέτη αυτή παρείχε τις πρώτες αδιάσειστες αποδείξεις σχετικά με το αποκαλούμενο «μοντέλο τού πέρα από την Αφρική» («out of Africa model») που μεταφράζεται στο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος ξεκίνησε από την Αφρική, και μάλιστα σχετικά πρόσφατα προτού κάνει το ταξίδι του προς την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

Το γεγονός έχει μεγάλη σημασία, αφού έβαλε ύστερα από δεκαετίες μια τελεία στη μεγάλη συζήτηση των ανθρωπολόγων για την προέλευση του σύγχρονου ανθρώπου, η οποία έμενε μετέωρη και συνοδευόμενη από ένα μόνιμο ερωτηματικό. Στη σημαντική αυτή μελέτη συμμετείχε και μια Ελληνίδα, η διακεκριμένη παλαιοανθρωπολόγος, ερευνήτρια του γερμανικού Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης κυρία Κατερίνα Χαρβάτη, με την οποία «Το Βήμα» μίλησε σχετικά με τις ρίζες μας, τις οποίες είναι σημαντικό να γνωρίζουμε προκειμένου να ορίζουμε με σύνεση το παρόν και να διαγράφουμε το μέλλον μας...

Εν αρχή ην το... κρανίο

Πρωταγωνιστικό ρόλο στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Science» δεν κρατά ουσιαστικώς η διεθνής ομάδα γεωλόγων, αρχαιολόγων, βιολόγων και ανθρωπολόγων που τη διεξήγαγε αλλά ένα... κρανίο, το οποίο περίμενε 36.000 χρόνια μέσα στην άμμο της Νότιας Αφρικής προκειμένου να βγει στο φως το 1952 και να πει την ιστορία του - και μαζί με αυτήν την ιστορία του σύγχρονου ανθρώπου. Χρειάστηκε βέβαια να παρέλθει άλλος μισός αιώνας από την ανακάλυψη αυτού του μοναδικού ευρήματος προκειμένου η τεχνολογία να αποκαλύψει με κάθε λεπτομέρεια τις ρίζες του, βάζοντας έτσι τέλος σε μια επιστημονική διαμάχη ετών.

Οπως εξηγεί η κυρία Χαρβάτη μιλώντας στο «Βήμα», «για μεγάλο διάστημα υπήρχαν δύο θεωρίες σχετικά με την εξέλιξη του σύγχρονου ανθρώπου. Σύμφωνα με τη μία εξ αυτών - τη single origin, όπως ονομάζεται -, ο άνθρωπος εξελίχθηκε στην Ανατολική Αφρική γύρω στα 100.000-200.000 χρόνια πριν και από εκεί εξαπλώθηκε στον υπόλοιπο κόσμο. Η δεύτερη θεωρία - η αποκαλούμενη multiregional evolution - αναφέρει ότι εξελίχθηκε σε διάφορα γεωγραφικά σημεία του πλανήτη σε μεγάλο βάθος χρόνου και σε ποικίλες χρονικές στιγμές στο κάθε γεωγραφικό σημείο. Αυτό που προσέφερε η συγκεκριμένη μελέτη ήταν στοιχεία που αποδεικνύουν χωρίς αμφιβολία ότι ο σύγχρονος άνθρωπος εξελίχθηκε στην Αφρική και πριν από περίπου 40.000 χρόνια εξαπλώθηκε στον υπόλοιπο κόσμο».

Θησαυρός ο άνθρακας!

Πώς προέκυψαν όμως αυτά τα στοιχεία που μας κάνουν να μιλούμε πλέον χωρίς αμφιβολία για τον... αφρικανό πρόγονό μας; Η ενδελεχής εξέταση έλαβε χώρα σε δύο επίπεδα. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που συμμετείχαν στη μελέτη προσπάθησαν αρχικώς να υπολογίσουν με ακρίβεια την ηλικία του κρανίου. Οταν πρωτοανακαλύφθηκε το κρανίο του Χοφμάιερ, όπως ονομάζεται (εξαιτίας του ότι ήλθε στο φως κοντά στην ομώνυμη πόλη της Νότιας Αφρικής), ήταν σχεδόν άθικτο, ωστόσο τα οστά του δεν διέθεταν αρκετό άνθρακα για να βοηθήσουν τους επιστήμονες να εξαγάγουν συμπεράσματα για την ηλικία του με βάση τις μετρήσεις ραδιοάνθρακα.

Η λύση βρέθηκε με τη χείρα βοηθείας της προηγμένης τεχνολογίας και ο άνθρακας αποδείχθηκε... θησαυρός για τους επιστήμονες. Οι ερευνητές μέτρησαν την ποσότητα ραδιενέργειας που είχε απορροφηθεί από τους κόκκους της άμμου που «φιλοξενούνταν» εντός του κρανίου ενόσω εκείνο ήταν θαμμένο. Συγκεκριμένα οι ειδικοί υπολόγισαν τον ετήσιο ρυθμό με τον οποίο συλλεγόταν ραδιενέργεια στην άμμο και διασταύρωσαν τα αποτελέσματα με τις πληροφορίες που προέκυψαν από αξονική τομογραφία του οστού. Ετσι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος στον οποίο ανήκε το κρανίο έζησε περί τα 36.000 χρόνια πριν (συν, πλην 3.000 χρόνια).

Μακρινοί συγγενείς...

Η κυρία Χαρβάτη ανέλαβε το δεύτερο μεγάλο έργο αυτής της μελέτης, τη μορφολογική ανάλυση του κρανίου. «Η ανάλυση αυτή πιστοποίησε τη συγγένεια του κρανίου με άλλα κρανία της ίδιας χρονικής περιόδου από την Ευρώπη» σημειώνει η ελληνίδα ερευνήτρια. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι η συγγένεια με τα ευρωπαϊκά ευρήματα αποδείχθηκε πολύ στενότερη σε σχέση με εκείνη που προέκυψε από τη συγκριτική ανάλυση του κρανίου του Χοφμάιερ με κρανία σύγχρονων πληθυσμών από την Αφρική. «Αυτό μας δείχνει ότι ο άνθρωπος γύρω στα 40.000-30.000 χρόνια πριν εμφάνιζε πολλές ομοιότητες στα διαφορετικά σημεία της Γης και πιθανότατα το κρανίο Χοφμάιερ - όπως και τα αντίστοιχα κρανία από την Ευρώπη - προέρχεται από τον αρχικό πληθυσμό του Homo sapiens που εξαπλώθηκε από την Αφρική στον υπόλοιπο κόσμο».

Σε ό,τι αφορά μάλιστα το ταξίδι του σύγχρονου ανθρώπου προς την Ευρώπη, η «γέφυρα» για την εξάπλωσή του, σύμφωνα με την κυρία Χαρβάτη, ήταν η Ανατολική Ευρώπη και κύριος «σταθμός» του αυτός της Βόρειας Ελλάδας (Ηπειρος, Μακεδονία, Θράκη). Την υπόθεση αυτή η ελληνίδα επιστήμονας μελετά τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας της Ελλάδας με επί τόπου έρευνες στην περιοχή του Αλιάκμονα.

Τεχνολογικά βοηθήματα

---

Η κυρία Χαρβάτη κρατάει στα χέρια της το πολύτιμο εύρημα του οποίου η ενδελεχής ανάλυση αποκάλυψε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι του από την Αφρική προς την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο

---

Τα προηγμένα τεχνολογικά «εργαλεία» στάθηκαν αρωγός και στο κομμάτι της μελέτης της κυρίας Χαρβάτη προκειμένου να εξαχθούν τα πολύτιμα συμπεράσματα που απέδειξαν τη συγγένεια του συγκεκριμένου κρανίου με τα ευρωπαϊκά «αδέλφια» του. «Εγινε χρήση τρισδιάστατης απεικόνισης και εικονικής ψηφιοποίησης, που επέτρεψαν για πρώτη φορά στην εξελικτική βιολογία την επίλυση τέτοιων ερωτημάτων με τη χρησιμοποίηση ποσοτικών στατιστικών μεθόδων. Αυτό σημαίνει ότι αντί να έχουμε μια απλή περιγραφή του κρανίου μέσω συμβατικών μετρήσεων, είχαμε τη δυνατότητα να αναλύσουμε μαθηματικά το σχήμα και τις λεπτομέρειές του. Ετσι τα αποτελέσματά μας είναι τα ακριβέστερα δυνατά, αφού στηρίζονται στη μέγιστη λεπτομέρεια που μπορούμε να επιτύχουμε».

Ο κοινός πρόγονος

Τι προσφέρει όμως αυτή η μελέτη στον τομέα της Παλαιοανθρωπολογίας ώστε να της αξίξει μία θέση στη δεκάδα των μεγαλύτερων επιτευγμάτων της χρονιάς; «Κατ' αρχάς παρέχει τις πρώτες αδιαμφισβήτητες αποδείξεις για τη single origin θεωρία. Παράλληλα όμως αποδεικνύει ότι οι σημερινές γεωγραφικές διαφορές μεταξύ πληθυσμών είναι πολύ πρόσφατες - 30.000 χρόνια θεωρούνται ένα πάρα πολύ μικρό χρονικό διάστημα σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του σύγχρονου ανθρώπου» απαντά η κυρία Χαρβάτη, προσθέτοντας ότι τα ευρήματα δείχνουν επίσης πως ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει καμία σχέση με τους Νεάντερταλ που έζησαν στην Ευρώπη πριν από την εμφάνισή του στην περιοχή, όπως υποστηρίζουν κάποιοι ερευνητές.

Η υπόθεση σχετικά με το ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν σχετίζεται με τους Νεάντερταλ ενισχύεται εξάλλου από άλλη μία νέα μελέτη της κυρίας Χαρβάτη σε κρανία περίπου 30.000 ετών από την Ευρώπη η οποία δημοσιεύεται στο τεύχος Δεκεμβρίου του επιστημονικού περιοδικού «Journal of Human Evolution». «Τα περισσότερα κρανία αυτής της περιόδου προέρχονται από την Ανατολική Ευρώπη και κυρίως από τη Ρουμανία, και κάποια εξ αυτών έχουν προταθεί ως πιθανά υβρίδια μεταξύ Νεάντερταλ και σύγχρονου ανθρώπου. Η τελευταία μελέτη έδειξε ότι ένα από αυτά τα κρανία δεν είναι υβρίδιο αλλά ανήκει σε έναν τυπικό σύγχρονο άνθρωπο της συγκεκριμένης περιόδου».

Προς γνώσιν και συμμόρφωσιν

Η μελέτη που αποδεικνύει την αφρικανική μας καταγωγή προσφέρει επίσης γνώση (και ελπίζουμε και... συμμόρφωση) σε όλους εμάς που μαζί με τους επιστήμονες μαθαίνουμε τις ρίζες μας. Οσο για το σχόλιο της συμμόρφωσης, απευθύνεται σε ανθρώπους όπως ο Τζέιμς Γουάτσον, ο νομπελίστας «πατέρας» της διπλής έλικας του DNA, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι οι μαύροι αποτελούν πληθυσμό χαμηλότερης ευφυΐας. Μετά τις δηλώσεις του η ανάλυση του ίδιου του DNA του αποκάλυψε τα πολλά αφρικανικά γονίδιά του (κάτι σαν εκδίκηση του γονιδιακού υλικού που τόσο έχει ερευνήσει στη μακρόχρονη ερευνητική πορεία του). Το γεγονός αυτό μάλλον ενισχύει τα όσα έδειξε η μελέτη ετούτη, η οποία θα μπορούσε να έχει το ακόλουθο «ηθικό δίδαγμα»: οι επίδοξοι Γουάτσον πρέπει μάλλον να «βουτούν τη γλώσσα στο (αφρικανικό) μυαλό τους» προτού μιλήσουν, όπως θα έλεγαν και οι γιαγιάδες μας...

Το ΒΗΜΑ, 23/12/2007 , Σελ.: H10
Κωδικός άρθρου: B15246H101
ID: 291486

Περί συνείδησης

Στο βιβλίο της "Conversations on Conciousness", η Susan Blackmore συζητά με ουκ ολίγους φιλοσόφους και νευροεπιστήμονες σχετικά με τη συνείδηση.

Εδώ μπορείτε να βρείτε ένα mp3 με την εικοσάλεπτη συνέντευξη του Daniel Dennett. Για να κάνουμε και ένα διάλλειμα από τις απόψεις του Chalmers...

Χιμπατζήδες που ξεπερνούν στην 'εξυπνάδα' πανεπιστημιακούς φοιτητές!

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, νεαροί χιμπατζήδες είναι καλύτεροι από τους φοιτητές πανεπιστημίου όσον αφορά στο παίξιμο ενός computer game, που ελέγχει την αριθμητική μνήμη. Τα αποτελέσματα του πειράματος που δημοσιεύτηκαν στις 4 Δεκεμβρίου στο περιοδικό Current Biology, έδειξαν ότι οι φοιτητές δεν κατάφεραν καν να πλησιάσουν τις επιδόσεις των χιμπατζήδων. Ένας νεαρός χιμπατζής που ονομάζεται Ayumu, ο οποίος στον ελεύθερο χρόνο του αγοράζει μόνος του σνακ από το αυτόματο μηχάνημα, επέδειξε σκορ 76% σωστών απαντήσεων μέσα στο παιχνίδι. Ο μέσος όρος των ενήλικων ανθρώπων στο ίδιο παιχνίδι, ήταν μόλις 36%.

Αυτή η έρευνα είναι από τις πρώτες που παρουσιάζουν το ότι, τουλάχιστον κάτω από κάποιες ειδικές περιστάσεις, η μνήμη των χιμπατζήδων μπορεί να υπερέχει από αυτή των ανθρώπων. "Κανένας ενήλικας άνθρωπος δεν κατάφερε να προσεγγίσει το επίπεδο του Ayumu" δηλώνει ο καθηγητής Tetsuro Matsuzawa, διευθυντής του ερευνητικού ινστιτούτου του Πανεπιστημίου του Κιότο.

"Οι νεαροί χιμπατζήδες είναι καλύτεροι από τους ανθρώπους σε έργα μνήμης" λέει ο Matsuzawa. "Οι νεαροί χιμπατζήδες μπορούν να συλλάβουν πολλά αριθμητικά σύμβολα σε μια στιγμή, χωρίς να υπάρχει μείωση της μνημονικής τους απόδοσης, καθώς ο χρόνος που συγκρατούν τα νούμερα στη μνήμη τους ποικίλλει".

Ο Matsuzawa αναφέρεται σε ένα παιχνίδι που μοιάζει με το γνωστό μνημονικό παιχνίδι ταιριάσματος καρτών, που υπάρχει σε πολλούς οικιακούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι τρεις νεαροί χιμπατζήδες παίχτες, οι μητέρες τους και άνθρωποι φοιτητές, έλαβαν μέρος σε ένα πειραματικό παιχνίδι, όπου τους παρουσιάστηκε σε μια οθόνη μια σειρά αριθμών, από το 1 έως το 9. Οι αριθμοί αντικαταστάθηκαν στη συνέχεια με λευκά τετράγωνα, τα οποία οι παίχτες θα έπρεπε να αγγίξουν με βάση τις γνώσεις που έχουν για την ακολουθία των αριθμών.

Για παράδειγμα, εάν είχαν εμφανιστεί στην οθόνη οι αριθμοί 2,3,5,8 και 9, ο παίχτης θα έπρεπε να αγγίξει τα λευκά τετράγωνα με αυτή τη σειρά. Αυτό που μπέρδεψε τους ανθρώπους παίχτες ήταν η χρονική διάρκεια που εμφανίστηκαν αρχικά οι αριθμοί στην οθόνη. Όσο πιο μικρή ήταν η διάρκεια, τόσο χειρότερο αποτέλεσμα είχαν στο παιχνίδι.

Αντίθετα, σύμφωνα με τον καθηγητή Matsuzawa, η απόδοση του Ayumu ήταν συνεχώς η ίδια, ανεξάρτητα με τη χρονική διάρκεια που είχε στη διάθεσή του για να κοιτάξει τους αριθμούς. Ο καθηγητής απέτυχε να μπερδέψει τον χιμπατζή, ακόμα και όταν πρόβαλε σ΄ αυτόν 5 νούμερα μέσα σε χρονικό διάστημα 210 χιλιοστών του δευτερολέπτου.

Πρόκειται για κάποιο διαφορετικό και εξαιρετικό είδος μνήμης; Οι μητέρες των χιμπατζήδων καθώς και οι ενήλικοι άνθρωποι είχαν όλοι χειρότερες επιδόσεις από τους νεαρούς χιμπατζήδες, πιθανότατα λόγω ενός φαινομένου που ονομάζεται 'φωτογραφική φαντασία' (eidetic imagery).

"Αυτή είναι μία ειδική μνημονική ικανότητα που περιγράφει την διατήρηση μίας ακριβούς και λεπτομερούς εικόνας μέσα σε μία περίπλοκη σκηνή ή μοτίβο" λέει ο καθηγητής. Πολλά ανθρώπινα παιδιά έχουν επίσης αυτήν την ικανότητα, η οποία όμως εξασθενεί καθώς μεγαλώνουν.

Παρόλο που οι χιμπατζήδες στο φυσικό τους περιβάλλον δεν παίζουν παιχνίδια σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, χρησιμοποιούν τις ίδιες δεξιότητες για να εκτιμήσουν τον αριθμό των φρούτων που ωριμάζουν επάνω σ' ένα δέντρο, να ιεραρχήσουν τις θέσεις τους μέσα στο κοπάδι τους και να αξιολογήσουν θέσεις και αριθμητική δύναμη των εχθρών τους, μέσα σε ελάχιστο χρόνο.

Ο Matsuzawa θεωρεί ότι υπάρχει μία νοητική ανταλλαγή μεταξύ της μνήμης και της διαδικασίας συμβολισμού, ιδιαίτερα όσον αφορά στην γλώσσα των ανθρώπων. Ίσως αυτό να εξηγεί την φαινομενική παρακμή της μνημονικής ικανότητας, αργότερα.

Ο Δρ. James Anderson, μέλος της πρωτεύουσας ερευνητικής ομάδας της Σκοτίας στο Πανεπιστήμιο του Στίρλινγκ, σχολιάζει ότι η νέα αυτή έρευνα είναι εντυπωσιακή σε πολλά επίπεδα: "Οπωσδήποτε υπάρχει το σημαντικό εύρημα ότι νέοι χιμπατζήδες ξεπερνούν στις επιδόσεις και τους ενήλικους χιμπατζήδες, αλλά και τους ανθρώπους, όσον αφορά έργα με αριθμούς" δηλώνει ο καθηγητής. "Αυτό φυσικά μας οδηγεί να στοχαστούμε επάνω στην ανάπτυξη των γνωστικών δυνατοτήτων που εμπλέκονται σε τέτοια έργα, όχι μόνον όσον αφορά στην ανάπτυξη κάποιου υποκειμένου, αλλά αναφορικά με τις δυνατότητες ολόκληρου του είδους" συμπληρώνει.

"Η συγκεκριμένη έρευνα αποτελεί εξάλλου ένα έξοχο παράδειγμα, σχετικά με το πώς καλά εργαστηριακά πειράματα, μπορούν να αποκαλύψουν δυνατότητες που θα ήταν πολύ δύσκολο να ανιχνευτούν, εάν όχι αδύνατο, μέσω μελέτης που χρησιμοποιεί μόνο παρατηρήσεις".

---

Μετάφραση - Απόδοση - Σχολιασμός: ESOTERICA.gr

---

NO HAY BANDA (ή ποιός έχει κλάψει από έρωτα?)

Δεν υπάρχει ορχήστρα..
(there is no agent..)
It's all an illusion. It's all.. a tape-recording.




το video διαρκεί περίπου 7 λεπτά και είναι η σκηνή στο club silencio από την (μαγική..) ταινία Mulholland Dr. του David Lynch.
Στο 3.49 εμφανίζεται η Rebekah Del Rio και τραγουδά(χμμ..) υπέροχα το llorando -- αν σας θυμίζει κάτι, πρόκειται για το crying του Roy Orbison στα ισπανικά..

Μαθημαγικά

Οι δυνατότητες του νου δε σταματούν να με εκπλήσουν. Ο Arthur Benjamin κάνει πολύπλοκες μαθηματικές πράξεις στο μυαλό του λες και προσθέτει 1+1. Στο τέλος μας αποκαλύπει πώς τα καταφέρνει... εγώ πειράζει που δεν πολυκατάλαβα τι ακριβώς γίνεται στο κεφάλι του;

Colorless green ideas sleep furiously

Αναδημοσιεύω από εδώ, γιατί, αντίθετα με την εντύπωση που μάλλον έχω δώσει με τόσα posts, δε μου περισσεύει ο χρόνος να το γράψω μόνος μου...

The sentence, "Colorless green ideas sleep furiously", was presented by Chomsky, as a great example of a series of words strung together randomly. Not only is it grammatical according to the lexical classification, and non-sense on a semantic level. Or so goes the claim. But is the claim correct?

A green idea is, according to well established usage of the word "green" is one that is an idea that is new and untried. Again, a colorless idea is one without vividness, dull and unexciting. So it follows that a colorless green idea is a new, untried idea that is without vividness, dull and unexciting. To sleep is, among other things, is to be in a state of dormancy or inactivity, or in a state of unconsciousness. To sleep furiously may seem a puzzling turn of phrase but one reflects that the mind in sleep often indeed moves furiously with ideas and images flickering in and out.

So what is the poet telling us? (One assumes that the quoted line is from the work of a poet working in a medium of studied precision and ambiguity. Or rather, as we shall see...) Very simply the poet seems to be saying that new ideas, not yet sharply defined, circulate in the unconscious, rapidly altering at a furious rate.

One is left then with a question. Why is this nice bit of poetic imagery cited by its author as a quintessentially meaningless sentence? Here we have an exquisite bit of irony. The author evidently has a turn for poetry, a turn which he turns his face against. And the hidden face, the denied self, has taken its revenge. The scientist has called on his creative self to exhibit a bit of nonsense. The poet has replied with a sentence, apparently meaningless, which is no such thing when listened to with an attentive ear. And yet consider; this sentence is a very intellectualized production - it is indeed "colorless". It was, we suspect, a new idea, a variant of a possibility, still new at the very moment of production, one occurring by chance in the froth of the unconscious.

In short, the cited sentence was a colorless green idea that had slept furiously.

Θα μπορούσαν τα ρομπότ να έχουν συναισθήματα;

Από τις καλύτερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας, το Blade Runner κορυφώνεται με μια σκηνή που έχει μείνει στην ιστορία, ως μία από τις διασημότερες στις ταινίες sci-fi.

Blade Runner - Time to Die






I've seen things you people wouldn't believe. Attack ships on fire off the shoulder of Orion. I watched C-beams glitter in the dark near the Tannhauser gate. All those moments will be lost in time, like tears in rain. Time to die.

Steven vs Stephen

Δεν ήξερες... δε ρώταγες;

Ο δύστυχος Steven Pinker προσπαθεί να κάνει σοβαρή συζήτηση με τον παρανοϊκό Stephen Colbert.

Μέρος πρώτο:

Μέρος δεύτερο:

Συνέντευξη του Jerry Fodor

Ακολουθεί αναδημοσίευση συνέντευξης του Jerry Fodor στην "Καθημερινή".

Hμερομηνία δημοσίευσης: 03-06-07

Ο νους λειτουργεί με λόγο, όχι με εικόνα Ο θεμελιωτής της γνωσιακής επιστήμης Τζέρυ Φόντορ αναλύει τη διαδικασία της σκέψης και επιμένει σε αναθεώρηση του δαρβινισμού Συνέντευξη στον Ματθαιο Τσιμιτακη Είναι η μοναδική στιγμή κατά την οποία η κεντρική αίθουσα του Συνεδριακού κέντρου των Δελφών είναι ασφυκτικά γεμάτη. Οι διοργανωτές του 2ου Ευρωπαϊκού συνεδρίου Γνωσιακών Επιστημών το περίμεναν και έτσι δεν προγραμμάτισαν εκδηλώσεις στις υπόλοιπες αίθουσες. Στο βήμα υπομονετικά και λίγο αγχωμένα κοιτάζει σκυφτός τα χαρτιά του ο Τζέρυ Αλαν Φόντορ, ο Αμερικανός φιλοσοφος και γνωσιακός επιστήμονας που κατά τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 βοήθησε τα μέγιστα στη θεμελίωση αυτής της νέας επιστήμης με τις εργασίες του στη φιλοσοφία του νου. Πρόκειται να εκφωνήσει μια ομιλία με τίτλο «Ενάντια στον Δαρβινισμό», κάτι που σαν δήλωση και μόνο εξάπτει το ακροατήριο που απαρτίζεται απο γνωσιακούς ψυχολόγους, νευροεπιστήμονες, βιολόγους, ανθρωπολόγους, επιστήμονες των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης, φιλοσόφους κ.ά. Η γνωσιακή επιστήμη (cognitive) προσπαθεί να καταλάβει και να αποκωδικοποιήσει τη «μηχανική του μυαλού και της σκέψης», βλέπει το μυαλό σαν υπολογιστή. Συντίθεται από πολλές επιμέρους επιστήμες, των οποίων οι φορείς συχνά αντιδικούν διεκδικώντας τη δική τους αλήθεια σε αυτό το νέο πεδίο, έναντι της αλήθειας των άλλων. Ο Τζέρυ Φόντορ έγινε διάσημος για τις θεωρίες του περί της «γλώσσας της σκέψης» και του «συναρτησιακού νου» (modularity of mind). Κατά τις δεκαετίες του ’70 και ’80 υποστήριξε ότι οι πνευματικές καταστάσεις όπως είναι οι πεποιθήσεις ή οι επιθυμίες μας είναι σχέσεις ανάμεσα στο υποκείμενο και τις νοητικές του αναπαραστάσεις. Αυτές οι αναπαραστάσεις μπορούν να εξηγηθούν μόνο υπό τον όρο ότι υπάρχει μια γλώσσα της σκέψης στον εγκέφαλό μας. Η γλώσσα αυτή δεν είναι απλώς ένα εξηγητικό εργαλείο που χρησιμοποιούμε, αλλά υπαρκτή, εγγενής, σχηματίζεται δε και κωδικοποιείται στο μυαλό μας. Αλλες σημαντικές λειτουργίες, όπως οι αντιληπτικές και γλωσσικές επεξεργασίες που επιτελεί ο νους μας, σχηματίζονται μέσα σε «μονάδες» του εγκεφάλου μας. Αυτές οι μονάδες, κατά τον Φόντορ, είναι σχετικά ανεξάρτητες τόσο μεταξύ τους όσο και από την κεντρική επεξεργαστική μονάδα του εγκεφάλου, η οποία έχει ένα πιο συνολικό και λιγότερο εντοπισμένο χαρακτήρα. Ο ρόλος της κεντρικής μονάδας είναι να φροντίζει τις λογικές σχέσεις ανάμεσα στα περιεχόμενα των διαφορετικών επιμέρους μονάδων και τη ροή των δεδομένων που εισέρχονται ή εξέρχονται. Η σκέψη και οι νοητικές λειτουργίες συντίθενται κυρίως από υπολογισμούς οι οποίοι συντελούνται με το συντακτικό των αναπαραστάσεων, που με τη σειρά του συνιστά τη Γλώσσα της Σκέψης. Ο Φόντορ, καθηγητής σήμερα στο Πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϊ είναι βαθιά επηρεασμένος από τη γλωσσολογία του Τσόμσκι, αλλά και την παράδοση της Φρενολογίας του Φραντς Τζόζεφ Γκαλ, μια θεωρία του 19ου αιώνα, η οποία ατύχησε να συνδεθεί με αντιδραστικές πολιτικές θεωρίες (ρατσισμός, φασισμός). Τόσο στη Φρενολογία, όσο και σε όλες τις «κάθετες» θεωρίες του εγκεφάλου, οι νοητικές λειτουργίες είναι εντοπισμένες, γενετικά προκαθορισμένες και συνδεδεμένες με ξεκάθαρες νευρολογικές δομές. Σαν οπαδός του Τσόμσκι και βαθιά επηρεασμένος από τον ψυχολογικό νατιβισμό, ο Φόντορ πιστεύει ότι οι γνωσιακές λειτουργίες είναι έμφυτες στον άνθρωπο. Και γι’ αυτό δεν χάνει ευκαιρία να επιτεθεί σε θεωρίες όπως αυτές της συνειρμικότητας ή του λειτουργισμού, που υποστηρίζουν ότι οι συμπεριφορές που επικράτησαν στην εξέλιξη των ειδών καθορίζονται από τον μιμητισμό της ισχυρότερης - βέλτιστης συμπεριφοράς, καθώς και ότι οι συνειρμοί καθορίζουν ποια είναι η βέλτιστη συμπεριφορά. Για τον Φόντορ η ένταση των σχέσεων μάλλον παίζει μεγαλύτερο ρόλο. Οπως ήταν αναμενόμενο η ομιλία του στους Δελφούς παρέσυρε το ακροατήριο σε μια παθιασμένη αντιδικία. Αμέσως μετά, μίλησε στην «Κ». Η θεωρία του Δαρβίνου δεν έχει αποδειχτεί — Είχατε μια σκληρή αντιδικία με μια σειρά από επιστήμονες, οι οποίοι ακολουθούν τον δαρβινισμό χωρίς ιδιαίτερες αμφιβολίες. — Δεν εκπλήσσομαι. Μου συμβαίνει όλη την ώρα. Η διαφωνία μου είναι ότι οι παρατηρήσεις των επιστημόνων δεν σου λένε για ποιο λόγο έχουν επιλεγεί κάποια είδη στην ιστορία της εξέλιξης, ενώ άλλα όχι. Ποιες είναι εκείνες οι κρίσιμες λειτουργίες τους που συνεισφέρουν στην επιβίωσή τους; Η υπόθεση που κάνω είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα στη θεωρία του Δαρβίνου που να μας το αποκαλύπτει αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να ξεχωρίσουμε τι προβλέπει πραγματικά η θεωρία και τι προτείνουν οι επιστήμονες που χρησιμοποιούν αυτή τη θεωρία. Πολλή διαίσθηση και πολύς εμπειρισμός υπεισέρχονται στην απόφαση του εκάστοτε επιστήμονα για το πώς λειτούργησε η φυσική επιλογή ενός είδους. Η θεωρία μαζί με τον επιστήμονα μας αφηγούνται πώς διαδραματίστηκε η εξέλιξη. Το γεγονός, όμως, ότι ένας θεωρητικός με παρελθόν στη μελέτη των ειδών μπορεί να διατυπώσει μια πολύ καλή διαισθητική υπόθεση –παρά κρίση– δεν μας αποκαλύπτει πραγματικά ποια είναι η ισχύς της θεωρίας. Και σίγουρα δεν μας δίνει μια «θεωρία των λειτουργιών». — Τι είναι η γνωσιακή επιστήμη; Σας ρωτάω επειδή ακούει κανείς πολλούς διαφορετικούς ορισμούς εδώ και φαίνεται πως υπάρχει πρόβλημα ορισμού. — Καταρχήν δεν θεωρώ απαραίτητο να υπάρχει ένας ορισμός προκειμένου να κάνεις επιστήμη. Ενα μεγάλο μέρος της γνώσης μας έχει οργανωθεί γύρω από εμπειρικές παρατηρήσεις για πράγματα που δεν ορίζουμε. Αυτό που συναντάς είναι θεωρίες που δουλεύουν. Τι είναι λοιπόν γνωσιακή επιστήμη; Εξαρτάται ποιον είσαι διατεθειμένος να ακούσεις. Εγώ πιστεύω ότι είναι εξελιγμένη γνωσιακή ψυχολογία που επιτελείται με πιο εξειδικευμένη αίσθηση για το ποια είναι τα ερωτήματα. Το μεγαλύτερο μέρος της γνωσιακής ψυχολογίας –τουλάχιστον στις αγγλόφωνες χώρες– είναι με τον ένα ή άλλο τρόπο εκδοχές της θεωρίας της συνειρμικότητας. Νομίζω πως αυτό που κάνει η γνωσιακή επιστήμη –αν κάνει οτιδήποτε σπουδαίο– είναι ότι επεξεργάζεται αναλυτικά μια εναλλακτική προς αυτήν θεωρία που γεννιέται πρωτίστως από τις ιδέες του Τούριγκ για τις υπολογιστικές μηχανές. Η κεντρική ερώτηση είναι: Μπορείς να φτιάξεις μια θεωρία της αντίληψης, της μάθησης, της λήψης αποφάσεων, της σκέψης η οποία να ενσωματώνει την ιδέα του υπολογισμού εκεί που παραδοσιακά χρησιμοποιούσε την ιδέα των συνειρμών και των συνάψεων; Περιφερειακά υπάρχουν πολλά αντικείμενα, όπως γνωσιακές κοινωνικές επιστήμες και γνωσιακές νευροεπιστήμες, αλλά πιστεύω ότι η καρδιά του πράγματος είναι ένα υπολογιστικό μοντέλο των νοητικών λειτουργιών. Και στ’ αλήθεια δεν γνωρίζουμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η ιστορία. Μέχρι εδώ είμαι σίγουρος ότι υπήρξε μια σημαντική ιδέα στη γνωσιακή επιστήμη, αυτή του Τούριγκ και το στοίχημα είναι πόσο μακριά θα μπορέσουμε να την πάμε. «Σε λάθος δρόμο» — Τι εννοούσατε λοιπόν όταν δηλώσατε ότι η γνωσιακή επιστήμη έχει πάρει τον λάθος δρόμο; — Είπα κάτι τέτοιο; Είναι αλήθεια. Νομίζω ότι τα περισσότερα προγράμματα στα οποία επενδύονται χρήματα σε αυτό τον χώρο είναι στην πραγματικότητα χάσιμο χρόνου αν δεχτείς ότι το κεντρικό πρόβλημα προς επίλυσιν είναι να δώσουμε ένα χαρακτηρισμό για το τι είναι η σκέψη. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε πραγματικά και είναι κάτι που έχει εφαρμογές, νέες αντιλήψεις για τη μάθηση κ.ο.κ. Τα περισσότερα προγράμματα είναι είτε περιφερειακά είτε επαναφέρουν με άλλους τρόπους τη θεωρία των συνειρμών (Associationism) που αποκλείεται να δουλέψει. Θα ήθελα πάρα πολύ να δω (αλλά δεν νομίζω ότι θα γίνει) το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής να στρέφεται στην κατανόηση του τι σημαίνει η δημιουργία ενός υπολογιστικού μοντέλου του μυαλού. Και ποια μπορεί να είναι τα ερμηνευτικά όρια αυτού του μοντέλου. — Στην εποχή μας η θεωρία του Δαρβίνου χτυπιέται σκληρά και μάλιστα από φωνές που δεν έχουν την καλύτερη επιστημονική και πολιτική μαρτυρία. Γιατί διαλέξατε αυτή τη χρονική στιγμή να επιτεθείτε στον Δαρβίνο; — Η διαφωνία στα μίντια αφορά το αν η γιαγιά μου ήταν χιμπατζής ή όχι. Αυτό το μέρος της θεωρίας είναι όχι μόνο αληθοφανές αλλά συντριπτικά αποδεδειγμένο. Εδώ διαφωνούμε για τις λεπτομέρειες. Πώς ακριβώς δουλεύουν τα πράγματα. Η ιδέα ότι ο μηχανισμός της δημιουργίας και επικράτησης των ειδών, ο μηχανισμός διά του οποίου αλλάζει ο φαινότυπος με τον χρόνο είναι φυσική επιλογή έχει πολύ αδύναμες αποδείξεις. Η ερώτηση που κάνω είναι αν η ιδέα των λειτουργιών των βιολογικών ειδών που παρατηρούμε στο εργαστήριο μπορεί να χαρακτηριστεί με δαρβινικούς όρους οπως «επιλογή». Και για μένα δεν είναι καθόλου προφανές ότι μπορεί. Δεν έχω δει ακόμα μια σοβαρή μελέτη πάνω στην ερώτηση πόση βιολογία βασίζεται πραγματικά στη θεωρία έναντι της εμπειρικής προσέγγισης του «κοιτάζω πώς δουλεύει το σύστημα». Θα ήταν πολύ ενδιαφέρουσα μια απάντηση μιας και η δαρβινική άποψη για τις λειτουργίες των ειδών χρησιμοποιείται τοσο ευρέως σε αυτές τις έρευνες. Αν επιτεθούμε στη δαρβινική άποψη –που νομίζω ότι πρέπει– τότε η ερώτηση του ποιος ακριβώς ρόλος ταιριάζει στις λειτουργίες, βελτιώνει τους περιορισμούς στις εναλλακτικές της δαρβινικής θεωρίας. Συντακτικές αναπαραστάσεις — Τι είναι η γλώσσα της σκέψης; — Στην ψυχολογία και τη φιλοσοφική ψυχολογία λένε ότι οι νοητικές λειτουργίες όπως η σκέψη απαιτούν συγκεκριμένα είδη αναπαραστάσεων του κόσμου. Στην παράδοση του Ντέηβιντ Χιουμ η άποψη ήταν πως οι αναπαραστάσεις αυτές είναι εικόνες ή κάτι τέτοιο. Εχουμε καλούς λόγους να πιστεύουμε πλέον ότι αυτό δεν είναι σωστό. Αν η σκέψη είναι κάποιου είδους επεξεργασία νοητικών αναπαραστάσεων τότε είναι πιθανότερο αυτές να είναι συντακτικές. Αν σκεφτείτε λοιπόν μια προσωπική γλώσσα, η οποία αποτελείται από νοητικές αναπαραστάσεις με δομή πρότασης λόγου, τότε καταλαβαίνετε περίπου τι είναι η γλώσσα της σκέψης. Βασίζεται περισσότερο στα χαρακτηριστικά της γλώσσας απ’ ό,τι στα χαρακτηριστικά της εικόνας. — Με τι ασχολείστε αυτή την εποχή; — Γράφω ένα βιβλίο σχετικά με το καθεστώς των θεωριών της φυσικής επιλογής στη θεωρία της εξέλιξης. Το πρώτο μέρος θα λέει ότι κάτι πάει στραβά με την ιδέα της φυσικής επιλογής και το δεύτερο θα ισχυρίζεται ότι δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου θα μιλάει αρκετά για τη σχέση γενετικής δομής και φαινοτύπου. Τείνω να πιστέψω ότι δεν είναι λογικό πια να ερμηνεύουμε έτσι τα βιολογικά στοιχεία. Επίσης, τυπώνω αυτό τον καιρό μια διορθωμένη εκδοχή της «Γλώσσας της Σκέψης». Πώς φαίνεται η εικόνα τριάντα χρόνια αργότερα, ποια είναι τα προβλήματα, τι περιμένα να συμβεί και τι όχι. Τι αποδείχτηκε σωστό και τι όχι κ.ο.κ. Εντονοι αλλά δημιουργικοί διαξιφισμοί Με επιτυχία διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα το δεύτερο Ευρωπαϊκό συνέδριο Γνωσιακής Επιστήμης στο συνεδριακό κέντρο των Δελφών, όπου συγκεντρώθηκαν επιστήμονες από πολλά διαφορετικά πεδία και από όλο τον κόσμο προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις για τις εξελίξεις στον χώρο τους. Γνωσιακοί ψυχολόγοι, ανθρωπολόγοι, νευροεπιστήμονες και φιλόσοφοι μεταξύ άλλων δημιούργησαν μια παθιασμένη αμόσφαιρα προσπαθώντας να πείσουν για την κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθεί η νέα αυτή επιστήμη με συμπεριφοριστές και γνωστικούς να αντιδικούν σε κάποιες περιπτώσεις έντονα (πλην δημιουργικά). Αποκορύφωση η ομιλία του Αμερικανού φιλοσόφου Τζέρυ Φόντορ την τελευταία μέρα, ο οποίος επιτέθηκε στη θεωρία της εξέλιξης προκειμένου να εισπράξει μια ομοβροντία αντιδράσεων από το ακροατήριο. «Είχαμε τη χαρά να έχουμε σημαντικούς εκπροσώπους από όλο τον κόσμο και να γίνουν πολύ καλές συζητήσεις», είπε η διοργανώτρια του συνεδρίου κ. Στέλλα Βοσνιάδου, καθηγήτρια Γνωστικής Ψυχολογίας στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ανάμεσα στις προσωπικότητες του διεθνούς χώρου που ήρθαν στην Ελλάδα ξεχώρισαν η Μάργκαρετ Μπόντεν, καθηγήτρια Γνωσιακής και Υπολογιστικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ και συγγραφέας του διασημότερου μέχρι στιγμής βιβλίου περί γνωσιακής επιστήμης («Το Μυαλό σαν μηχανή»), ο Κριστιάνο Καστελφράνκι που διδάσκει τεχνητή νοημοσύνη στο Πανεπιστήμιο της Σιένας, η Κάθριν Φουκς, από το Γαλλικό CNRS κ.ά. Η γνωσιακή επιστήμη έχει δώσει μέχρι σήμερα πολύ ελπιδοφόρα στοιχεία στην κατανόηση αθενειών όπως ο αυτισμός και το σύνδρομο DOWN, τη μαθησιακή λειτουργία κατά την ανάπτυξη των παιδιών, την ανάπτυξη τεχνολογιών για το Διαδίκτυο (όπως για παράδειγμα αλγόριθμοι αναζήτησης πληροφοριών τύπου Google), προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης και εικονικής πραγματικότητας κ.ο.κ.

Romanes Eunt Domus

Είμαστε γενετικά προδιαθετιμένοι να καταλάβουμε και να αφομοιώσουμε οποιαδήποτε γλώσσα μέσα στην οποία ανατραφούμε. Μετά, αναλαμβάνει η εκπαίδευση για να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα "σωστά". Με τις γνωστές παιδαγωγικές μεθόδους.

Τι σας θυμίζει το παρακάτω από τα μαθητικά σας χρόνια;

CENTURION: What's this, then? 'Romanes Eunt Domus'? 'People called Romanes they go the house'?
BRIAN: It-- it says, 'Romans, go home'.
CENTURION: No, it doesn't. What's Latin for 'Roman'? Come on!
BRIAN: Aah!
CENTURION: Come on!
BRIAN: 'R-- Romanus'?
CENTURION: Goes like...?
BRIAN: 'Annus'?
CENTURION: Vocative plural of 'annus' is...?
BRIAN: Eh. 'Anni'?
CENTURION: 'Romani'. 'Eunt'? What is 'eunt'?
BRIAN: 'Go'. Let--
CENTURION: Conjugate the verb 'to go'.
BRIAN: Uh. 'Ire'. Uh, 'eo'. 'Is'. 'It'. 'Imus'. 'Itis'. 'Eunt'.
CENTURION: So 'eunt' is...?
BRIAN: Ah, huh, third person plural, uh, present indicative. Uh, 'they go'.
CENTURION: But 'Romans, go home' is an order, so you must use the...?
BRIAN: The... imperative!
CENTURION: Which is...?
BRIAN: Umm! Oh. Oh. Um, 'i'. 'I'!
CENTURION: How many Romans?
BRIAN: Ah! 'I'-- Plural. Plural. 'Ite'. 'Ite'.
CENTURION: 'Ite'.
BRIAN: Ah. Eh.
CENTURION: 'Domus'?
BRIAN: Eh.
CENTURION: Nominative?
BRIAN: Oh.
CENTURION: 'Go home'? This is motion towards. Isn't it, boy?
BRIAN: Ah. Ah, dative, sir! Ahh! No, not dative! Not the dative, sir! No! Ah! Oh, the... accusative! Accusative! Ah! 'Domum', sir! 'Ad domum'! Ah! Oooh! Ah!
CENTURION: Except that 'domus' takes the...?
BRIAN: The locative, sir!
CENTURION: Which is...?!
BRIAN: 'Domum'.
CENTURION: 'Domum'.
BRIAN: Aaah! Ah.
CENTURION: 'Um'. Understand?
BRIAN: Yes, sir.
CENTURION: Now, write it out a hundred times.
BRIAN: Yes, sir. Thank you, sir. Hail Caesar, sir.
CENTURION: Hail Caesar. If it's not done by sunrise, I'll cut your balls off.
BRIAN: Oh, thank you, sir. Thank you, sir. Hail Caesar and everything, sir! Oh. Mmm!
Finished!
ROMAN SOLDIER STIG: Right. Now don't do it again.
[CENTURIONS chase BRIAN]
MAN: Hey! Bloody Romans.

Python-ιακή σύνταξη

Διαβάζοντας το Language Instinct, έμεινα εντυπωσιασμένος από το πώς μερικοί απλοί γραμματικοί κανόνες μπορούν να δημιουργήσουν τόσο πολύπλοκες προτάσεις και συγχρόνως να βγαίνει νόημα.

Βέβαια, οι κανόνες αυτοί μπορούν να υποστούν κατάχρηση... από κάποιους κακοήθεις...

Headmaster: All right, settle down, settle down. [He puts his
   papers down.] Now before I begin the lesson will those of you
   who are playing in the match this afternoon move your clothes
   down on to the lower peg immediately after lunch before you
   write your letter home, if you're not getting your hair cut,
   unless you've got a younger brother who is going out this
   weekend as the guest of another boy, in which case collect his
   note before lunch, put it in your letter after you've had your
   hair cut, and make sure he moves your clothes down onto the
   lower peg for you. Now...

Wymer: Sir?

Headmaster: Yes, Wymer?

Wymer: My younger brother's going out with Dibble this weekend,
   sir, but I'm not having my hair cut today sir, so do I move my
   clothes down or...

Headmaster: I do wish you'd listen, Wymer, it's perfectly simple.
   If you're not getting your hair cut, you don't have to move
   your brother's clothes down to the lower peg, you simply
   collect his note before lunch after you've done your scripture
   prep when you've written your letter home before rest, move
   your own clothes on to the lower peg, greet the visitors, and
   report to Mr Viney that you've had your chit signed.

Στάνισλαβ Λεμ >>>ΚΥΒΕΡΙΑΔΑ<<< Ο ηλεκτρονικός βάρδος του Τρερλ

Μπορεί μια μηχανή να συνθέσει ποίηση;

Ο Τρερλ, ένας από τους δύο επιστήμονες (κατασκευαστές) της Κυβεριάδας, του διάσημου μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας που έγραψε ο Στάνισλαβ Λεμ, τόλμησε και έκανε την απόπειρα: κατασκεύασε μια τέτοια μηχανή! Τα αποτελέσματα, μπορείτε να τα διαβάσετε μέσα στις παρακάτω εικόνες (κάντε κλικ για να ανοίξουν σε μεγάλο μέγεθος, ώστε να μπορούν να διαβαστούν εύκολα - το κείμενο είναι στα αγγιλικά).

Περί χιμπατζήδων, γλώσσας και άλλων δαιμονίων...

H Washoe - φωτογραφία δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα των φίλων της Washoe

Ένα αντίο στον πρώτο χιμπατζή που έμαθε να χρησιμοποιεί την ανθρώπινη γλώσσα!

Η Washoe, ένας θηλυκός χιμπατζής που θωρείται πως είναι το πρώτο μη ανθρώπινο ον που κατείχε την ανθρώπινη γλώσσα, πέθανε από φυσικά αίτια στο ερευνητικό ινστιτούτο που ήταν και ο τόπος διαμονής της. Η ηλικία της ήταν περίπου 42 χρόνια. Η Washoe άρχισε να μαθαίνει την αμερικανική νοηματική γλώσσα μέσω ενός ερευνητικού προγράμματος στη Νεβάδα και από το 1980 έμενε στην πανεπιστημιούπολη του Ellensburg του Κεντρικού Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον. Κατείχε λεξιλόγιο περίπου 250 λέξεων.

Πέθανε πριν τελειώσει ο Οκτώβρης την Τρίτη το βράδυ, σύμφωνα με τον Roger και την Deborah Fouts, που είναι συνιδρυτές του ινστιτούτου έρευνας χιμπατζήδων και ανθρωπίνων επικοινωνιών στο πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον. Γεννήθηκε στην Αφρική περίπου το 1965.

"Η Washoe είχε την αποστολή να μας μεταφέρει το μήνυμα να σεβόμαστε τη φύση" δήλωσε την Τετάρτη η Δρ. Mary Lee Jensvold, βοηθός επικεφαλής του ινστιτούτου. Οι Fouts ήρθαν το 1980 από την Οκλαχόμα στην Ουάσινγκτον με σκοπό να δημιουργήσουν ένα σπίτι για την Washoe και άλλους χιμπατζήδες. "Ολόκληρη η κοινωνία της πανεπιστημιούπολης νιώθουν την απώλεια ενός στενού τους φίλου, της Washoe, που τη θεωρούσαν σαν παιδί τους", είπε ο πρόεδρος του πανεπιστημίου Jerilyn S. McIntyre.

Παράθυρο στο νου ενός χιμπατζή

Η Washoe δίδαξε επίσης τη νοηματική γλώσσα σε τρεις νεότερους χιμπατζήδες που παραμένουν στο ινστιτούτο. Είναι οι Tatu (31 ετών), Loulis (29) και Dar (31).

Η Washoe ήταν ο μοναδικός χιμπατζής του ινστιτούτου που είχε γεννηθεί στην Αφρική και ήταν η μητριάρχης της οικογένειας των χιμπατζήδων. Το όνομά της προέρχεται από την περιοχή Washoe της Νεβάδα, όπου έμενε με τους Δρ. Allen και Beatrix Gardner από το 1966 έως το 1970 στο πανεπιστήμιο της Νεβάδα.

Η πρωτοπόρος ερευνήτρια Jane Goodall είχε επισημάνει την ιδιαίτερη σημασία που έχει η ενασχόληση με την Washoe. Θεωρεί ότι οι συζητήσεις που είχε ο Roger Fouts με την Washoe και την οικογένειά της, άνοιξαν ένα παράθυρο στις μελέτες για τη νοημοσύνη των χιμπατζήδων, αλλά και της νόησης γενικότερα.

Φιλονικία σχετικά με το εάν ένας χιμπατζής χρησιμοποιεί πραγματικά τη νοηματική γλώσσα ASL (American Sign Language)

Το 1967 οι Gardners ίδρυσαν το πρόγραμμα Washoe για να διδάξουν στον χιμπατζή ASL. Προηγούμενες προσπάθειες που είχαν γίνει με στόχο να διδάξουν σε χιμπατζήδες να μιμούνται φωνητικές γλώσσες είχαν αποτύχει. Για να θεωρηθεί ότι η Washoe γνώριζε πράγματι ένα νόημα θα έπρεπε να επιβεβαιωθεί από τρεις διαφορετικούς παρατηρητές σε τρεις ξεχωριστές περιστάσεις. Στη συνέχεια θα έπρεπε να έχει χρησιμοποιηθεί 15 μέρες στη σειρά για να προστεθεί στη λίστα νοημάτων που θεωρείτο ότι κατείχε.

Αλλά υπήρχαν διαφωνίες σχετικά με το εάν ο χιμπατζής χρησιμοποιούσε πραγματικά την ASL. Ο γνωσιακός επιστήμονας Steven Pinker ισχυριζόταν ότι η ιδέα πως η Washoe ήταν το πρώτο μη ανθρώπινο ον που κατείχε την ανθρώπινη γλώσσα είναι επιστημονικά αστήρικτη.

πηγή: ESOTERICA.gr

σχετικά links:
http://www.friendsofwashoe.org/
http://www.msnbc.msn.com/id/21569837/

Οι νευροεπιστήμες πρόκειται να αλλάξουν ριζικά την πληροφορική

Μέχρι σήμερα δεν έχουμε μια συνολική θεωρία για το πώς δουλεύει ο εγκέφαλος, όπως λέει και ο Jeff Hawkins σε αυτή την ομιλία του. Και θεωρεί ότι αυτό οφείλεται στο ότι δεν έχουμε ορίσει ικανοποιητικά τη νοημοσύνη. Ένα πράγμα είναι σίγουρο, λέει: Ο εγκέφαλος δεν είναι σαν έναν πολύ ισχυρό επεξεργαστή, όπως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής. Είναι περισσότερο σαν ένα σύστημα μνήμης που καταγράφει αυτά που βιώνουμε και μας βοηθά να προβλέπουμε, "ευφυώς", τι θα συμβεί στη συνέχεια. Η έλευση όλων αυτών στην πληροφορική θα φέρει πολλές νέες εφαρμογές... που θα συμβούν πολύ νωρίτερα απ'ότι περιμένουμε.

Το δύσκολο πρόβλημα της συνείδησης

Ξεκίνησα να διαβάσω για το hard problem του David Chalmers, αλλά είπα πρώτα να δω μήπως τον βρω στο Internet να μου τα πει ο ίδιος... Τελικά, είμαι τεμπέλης... :D

Στη συνέντευξή του αυτή, ο γνωστός φιλόσοφος συζητά για τις ιδέες και τις θεωρίες του περί συνείδησης.

Αλγόριθμοι και υπολογιστές 3

Συνέχεια από 1ο και 2ο μέρος.

8. Πόσο δόκιμο είναι να χρησιμοποιούμε ορολογίες που αφορούν ανθρώπινη συμπεριφορά για μηχανές;

Πρώτα απ' όλα, συμφωνώ πως δεν είναι δόκιμο, και ακόμα περισσότερο, δεν είναι σκόπιμο για πολλούς λόγους, με κυριότερο ότι παρασύρει τον μη ειδικό, ιδίως αν είναι παιδί, σε θεωρήσεις αντιστοιχιών που δεν ισχύουν παρά σε επιφανειακό επίπεδο. Είναι ο λόγος που διαφωνώ με την κυκλοφορία παιχνιδιών τύπου σκυλάκι – ρομπότ. Επίτευξη να εμφανίσει ο υπολογιστής κάποια πραγματική συμπεριφορά ανθρώπου, δεν είναι η περιπτωσιολογική απομίμηση αλλά η υλοποίηση των βαθύτερων νόμων που προκαλούν τα αποτελέσματα, και αυτό δεν είναι δυνατό για έννοιες όπως ανθρώπινης συμπεριφοράς, που έχουν απεριόριστο βάθος, ανέφικτο ακόμα και να διερευνηθεί, πριν καν την απόπειρα υλοποίησης.

Ασφαλώς είναι μια διδακτική παγίδα, που πέφτει κανείς είτε σκόπιμα επειδή δίνει εύκολες αναλογίες, είτε από συνήθεια στη γενικευμένη χρήση των λεκτικών όρων, όπου το εκφραζόμενο νόημα είναι άλλο από αυτό που προσλαμβάνει ο αναγνώστης.

Θεωρώ προφανές ότι η τοποθέτηση του υπολογιστή σε θέση ανθρώπου, γενικά όπως κάνει η επιστημονική φαντασία, ή ειδικά όταν περιγράφονται λειτουργίες ανάλογες της σκέψης δεν είναι επιστημονικά επιτρεπτή, μόνο και μόνο για το λόγο ότι η ανθρώπινη σκέψη είναι απεριόριστη ενώ η υπολογιστική λειτουργία είναι σε κάθε περίπτωση πεπερασμένη.

Το πρώτο ερώτημα είναι: Στοιχειοθετεί αυτή η παράβαση μια γενική απαγόρευση ανθρωποκεντρικών όρων, άρα να δίνει δικαίωμα σε άλλες επιστήμες να απορρίπτουν την Πληροφορική; απόρριψη του τύπου "τρομοκράτης" που έμμεσα ακούγεται συχνά; Διότι δεν είναι μόνον θέματα Ψυχολογίας. Πχ, ένας κύκλος που κατασκευάζει ο υπολογιστής, είναι πράγματι κύκλος; ασφαλώς όχι, είναι απλώς μια πολυγωνική γραμμή το πολύ με 50-60 πλευρές, δεν χρειάζεται περισσότερο διότι δεν διακρίνεται η γωνία στην οθόνη. Αλλά αν απορριφθεί η χρήση του όρου "κύκλος", τι γίνεται με τις περιπτώσεις όπου το σχήμα είναι απλά η φτωχή απεικόνιση από ένα αληθινά υλοποιημένο νόημα κύκλου; (το αντίστοιχο συμβαίνει και όταν σχεδιάζουμε με το χέρι κύκλο στο χαρτί).

Έχει τεθεί από τους μαθηματικούς θέμα για τη λανθασμένη χρήση του συμβόλου "=" σε κάποιες γλώσσες προγραμματισμού (C , C++, Java, Basic, Visual Basic…), και έχουν απόλυτο δίκιο (οι Lisp και Scheme δεν έχουν αυτή την ασυνέπεια). Οι "λογικοί" και οι γλωσσολόγοι θα μπορούσαν αντίστοιχα να θέσουν θέμα για τη χρήση τού όρου "αντικείμενο". Προφανώς η οριοθέτηση χρήσης των όρων είναι αναγκαία, αλλά από την άλλη πλευρά δεν μπορεί μια νεότερη επιστήμη να αρκείται σε πολυσύνθετες εκφράσεις, όπως συμβαίνει στα εμπορικά σήματα των εταιριών, που έχουν καθιερώσει ιδιοκτησίες όρων (™).

Αντίθετα, η τοποθέτηση του ανθρώπου στη θέση του υπολογιστή έχει δειχθεί πολύ αποδοτική εκπαιδευτικά, διότι η λειτουργικότητα περνά από την αναπαράσταση των υπολογιστικών λειτουργιών με συγκεκριμένες σωματικές κινήσεις που ο μαθητής οφείλει να κάνει, υπακούοντας απόλυτα σε κάποιους κανόνες. Ο αλγόριθμος συνθέτεται ως η τελική κινησιακή πορεία που εκφράζεται μέσω ρηματικών εκφράσεων πρώτου προσώπου "εγώ προχωράω", "εγώ στρίβω", κλπ.. που ο μαθητής διαισθητικά συνδέει με την έννοια της θέλησης, της υπακοής, της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Εδώ έχουμε ανθρωπομορφική έκφραση όχι κατ' αναλογία αλλά στην κυριολεξία. Τι γίνεται όμως όταν μετά περάσουμε την εκπαίδευση με τον μαθητή στη μηχανή; Θα πρέπει να αλλάζουμε ορολογία; Το θέμα δεν είναι τόσο απλό.

Σε ότι αφορά το γενικότερο θέμα, αν δημιουργεί σύγχυση η χρήση λέξεων που περιγράφουν ανθρώπινη συμπεριφορά στην Πληροφορική στο θέμα της κατανόησης της λειτουργίας του νου, μέσα από τη μεταφορά της λειτουργίας αυτής στη λειτουργία του υπολογιστή, αυτό είναι πραγματικά τεράστιο και δεν έχει αντιμετωπιστεί παρά σε επί μέρους μικρά ζητήματα.

Εδώ γεννάται το δεύτερο, και πολύ-πολύ σοβαρότερο κατά τη γνώμη μου, ερώτημα: Ανθρωπομορφική ή μηχανομορφική ή οτιδήποτε άλλο, προσέγγιση των λειτουργιών του υπολογιστή, είναι δυνατό να οδηγήσουν στην επίτευξη του παραπάνω στόχου (κατανόηση της λειτουργίας του νου);

Έχω τη γνώμη (διαίσθηση...) ότι είναι σαν να προσπαθούμε να αδειάσουμε τη λίμνη του Μαραθώνα με ένα κουβά για να δούμε πώς είναι ο πυθμένας. Πλήθος από προσπάθειες, παντού στον κόσμο, χιλιάδες άρθρων που δημοσιεύονται και δεν τα θυμάται ούτε ο συγγραφέας τους μετά από δέκα, άντε είκοσι χρόνια, με ένα κοινό χαρακτηριστικό που νομίζω ότι συνθέτει την αποτυχία: ο υπολογιστής αντιμετωπίζεται ως οντότητα απέναντι στον χρήστη: "εγώ εδώ, αυτός εκεί". "του δίνω στοιχεία, τον ενεργοποιώ, μου απαντάει".

Τι άλλο; θα ρωτούσε κανείς. Δεν έχουμε παρά να σκεφτούμε τον εαυτό μας, όταν λύνουμε ένα πρόβλημα χρησιμοποιώντας ένα πρόχειρο χαρτί: το χαρτί και το σχήμα που σχεδιάσαμε, οι φράσεις που γράψαμε, δεν είναι "απέναντι σε μένα", είναι η αποτύπωση της δικής μου σκέψης, τη στιγμή εκείνη είναι κομμάτι του "εγώ" μου. Κοιτάζοντας το πρόχειρο, βλέπω τη σκέψη μου, πιο καθαρά, την αναμορφώνω, την εξωτερικεύω ξανά, μέχρι να την οργανώσω προς την κατεύθυνση που θέλω. Παρατηρούσα κάποιον ομιλητή, όπως μιλούσε, έψαχνε διάφορα σημειώματα. Σκεφτόμουνα ότι ο εαυτός του, η γνώση του και η γνώμη του είναι αδιαίρετα, απλώς κάποια κομμάτια από αυτά (και τα τρία...) ήταν αποτυπωμένα σε χαρτάκια. Έχουμε δει μελέτες για το νου μεγάλων ανθρώπων βασισμένες σ' αυτά που έγραψαν, όπου περισσότερη πληροφορία μας δίνουν τα πρόχειρα σημειώματα από τα καθαρογραμμένα έργα (Da Vinci…).

Τι σχέση έχει αυτό με την Πληροφορική; Μα, ακριβώς, να δούμε τον υπολογιστή σαν το πρόχειρο τετράδιο, που επί πλέον από το να μας δίνει πίσω μια στατική αποτυπωμένη εικόνα ενός στιγμιότυπου της σκέψης μας, να καθρεφτίζει τη σκέψη μας σε λειτουργία. Να βλέπω εξωτερικευμένη τη δική μου νοητική λειτουργία (ο Solloway έχει γράψει αρκετά άρθρα πάνω σ' αυτό). Μπορεί αυτό απλά να αφορά το τι καταλαβαίνω και πώς σχετικά με τις λογικές πράξεις, το συμπερασμό, τη συλλογιστική. Δεν είμαι εγώ εδώ και ο υπολογιστής εκεί, είμαι εγώ που επεκτείνω τις νοητικές μου λειτουργίες με τη χρήση της μηχανής, όπως επεκτείνω τις δυνατότητες των χεριών μου όταν πιάνω ένα κατσαβίδι για να βιδώσω μια βίδα, αλλά τώρα έχω και ένα καθρέφτισμα από ένα μικρό μέρος της νοητικής μου λειτουργίας, που μπορεί να το δει και κάποιος άλλος. Από αυτό, να επικοινωνώ μέσω υπολογιστή με άλλους ανθρώπους σε επίπεδο νοητικών λειτουργιών και να συμμετέχω στην οργάνωση μιας κοινής σκέψης.

Δεν είναι με τον κουβά που θα αδειάσουμε τη λίμνη για να δούμε τον πυθμένα, είναι το κολύμπι στα νερά της λίμνης που θα κάνει τη λίμνη κομμάτι του εαυτού μας.

Αυτό που προσπαθώ να φέρω στην επιφάνεια στο μάθημά μας, είναι προς το παρόν η λειτουργικότητα του υπολογιστή, έστω και όπως φιλτράρεται από το είδος του υπολογιστή που χρησιμοποιούμε (διαθέσιμο υλικό), την προγραμματιστική γλώσσα (τι επιτρέπει, τι εμποδίζει σε σχέση με άλλες γλώσσες και σε σχέση με το ιδεατό υπολογιστικό μοντέλο), τις τεχνικές προγραμματισμού που μαθαίνουμε και σιγά –σιγά την εμπειρία που αποκτάμε. Προσπαθώ να φανούν τα κυριότερα στοιχεία, κατά την κρίση μου, που ως μαθηματικού και Πληροφορικού απέχει ασφαλώς από την κρίση των Γνωσιολόγων (ότι και αν σημαίνει η λέξη αυτή) και των Ψυχολόγων και μου είναι πολύ χρήσιμη η γνώμη σας.

Γ.Γυφτοδήμος

Αλγόριθμοι και υπολογιστές 2

Συνέχεια από 1ο μέρος.

5. Τι σημαίνει ο υπολογιστής μαθαίνει;

Κάθε πρόγραμμα που φορτώνουμε στον υπολογιστή αποτελεί (κατά μία έννοια...) γνώση του υπολογιστή. Ίσως να είναι υπερβολικός ο όρος "γνώση" για την περίπτωση του υπολογιστή, αλλά επειδή η μηχανή δείχνει συμπεριφορά ανάλογη προς τα ερεθίσματα που δέχεται ακολουθώντας αυτή τη γνώση, έχει "αρκετή" αναλογία με τον τρόπο που ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τη γνώση για να παράξει κάτω από τις ίδιες συνθήκες το αντίστοιχο αποτέλεσμα.

Ασφαλώς η χρήση του όρου "γνώση" είναι εδώ πολύ περιορισμένη, αλλά έχει χρησιμοποιηθεί πολύ στην Πληροφορική, τόσο για ζητήματα Τεχνητής Νοημοσύνης (άλλος ανθρωπομορφικός όρος...) όσο και για συσχέτιση της υλοποιημένης γνώσης με τη γνώση του χρήστη, από ερευνητές της χρήσης υπολογιστή σε θέματα μάθησης, όπως οι Papert, Noss, και άλλοι που χρησιμοποίησαν τη Logo. Παράβαλε:

Δίνω στη Logo τον αλγόριθμο κατασκευής πολυγώνου, με μεταβλητές το πλήθος των πλευρών και το μήκος πλευράς. Ζητώ από τον υπολογιστή να κατασκευάσει ένα πολύγωνο 6 πλευρών και πλευράς 30, και αυτός κατασκευάζει στην οθόνη το αντίστοιχο εξάγωνο. Εγώ βλέπω το εξάγωνο και συμπεραίνω πως εργάζεται εξειδικεύοντας αυτό που του έμαθα. Και δεν έχω κάνει λάθος.

Σχεδιάζω στο πρόγραμμα Cabri, Γεωμετρίας, ένα πολύπλοκο γεωμετρικό σχήμα. Ρωτώ αν δύο ευθύγραμμα τμήματα θεωρητικά είναι ίσα, και μου απαντά "ναι". Ρωτώ για δύο άλλα που τα βλέπω ίσα, και μου απαντά "όχι, απλώς συμπτωματικά η κατασκευή τα έχει φέρει σε θέση να είναι ίσου μήκους". Διακρίνει το θεωρητικά σωστό από το κατασκευαστικά συμπτωματικό, που εγώ, μαθητής Γυμνασίου, είμαι σε θέση να το διακρίνω, αν το διακρίνω, μόνο μετά επανειλημμένους σχεδιασμούς του σχήματος σε διάφορες θέσεις.

Κατασκευάζω στο πρόγραμμα Interactive Physics το συνθετότερο ίσως πείραμα της Φυσικής, και σίγουρα το δυσκολότερο σε υπολογισμό θέμα όταν μαθαίνει κανείς Φυσική, το "χαοτικό εκκρεμές" (μια σφαίρα κρέμεται από σταθερό σημείο και μια άλλη σφαίρα κρέμεται κάτω από την πρώτη). Έχοντας σκοπό να μελετήσω την επιτάχυνση της κατώτερης σφαίρας, δηλώνω πως θέλω να βλέπω το διάνυσμα της επιτάχυνσης και πώς συνεχώς μεταβάλλεται κατά διεύθυνση και μέγεθος, σε σχέση με τις θέσεις των σφαιρών στο χρόνο. Θέτω σε κίνηση το εκκρεμές, και το πρόγραμμα μου δείχνει αυτό που ζήτησα, ταυτόχρονα με την κίνηση. Ο υπολογιστής (το πρόγραμμα) είναι εφοδιασμένο με τη γνώση των νόμων του Νεύτωνα και επί πλέον "γνωρίζει" πώς να τους εφαρμόσει στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το να έχω απλά γράψει τους νόμους και να μπορώ να τους απαγγείλω δεν είναι γνώση αν δεν μπορώ να τους εφαρμόσω, αλλά αν μπορώ να εφαρμόσω τους νόμους, έστω και σε ρητά περιορισμένο πλαίσιο, δείχνει πως χρησιμοποιώ νοημοσύνη. Αν το κάνει αυτό η μηχανή, δείχνει νοήμονα μηχανισμό, με επάρκεια για τα συνήθη εκπαιδευτικά πλαίσια μαθημάτων Φυσικής. Φαινομενολογία μεν, αλλά σε βάθος τέτοιο που δεν μπορούμε εύκολα να δούμε μέχρι πού φθάνει, ώστε να την διαφοροποιήσουμε από την πραγματική γνώση (πχ. στο πρόγραμμα αυτό οι κινήσεις είναι μόνον στο επίπεδο, ενώ στην πραγματικότητα είναι στο χώρο, και είναι αδύνατο να δώσουμε έννοιες χώρου στη γνώση που υλοποιεί).

6. Τι σημαίνει εμπειρία, γνωρίζει από εμπειρία η μηχανή;

Κατά την εικοσαετία 1975–1995 επεκράτησε ο όρος "Expert Systems" που μεταφράστηκε στα Ελληνικά, μεταξύ άλλων και ως "Έμπειρα Συστήματα". Τα προγράμματα αυτά είχαν ως κοινό χαρακτηριστικό την υπολογιστική υλοποίηση συγκεκριμένων πεδίων γνώσης καθώς και τρόπων χρήσης αυτής της γνώσης ώστε να αποτελέσουν βοήθεια προς τους ειδικούς που χρειάζονταν υποστήριξη στο έργο τους. Η γνώση αυτή, σε κάποια προγράμματα εμπειρικής προέλευσης και σε άλλα επιστημονικής, συνδυαζόταν στην εκτέλεση με τρόπους χρήσης που κατά κύριο λόγο ενσωμάτωναν στοιχεία από την ανθρώπινη εμπειρία. Έτσι είδαμε διάφορα προγράμματα εξαιρετικής επιτυχίας, από απλή τεχνική βοήθεια για την εξόρυξη πετρελαίου με πιθανοθεωρητική εκτίμηση πού είναι πλεονεκτικότερη η γεώτρηση, μέχρι ιατρικής εξέτασης (αναγνώρισης και θεραπευτικής αγωγής μολύνσεων:

Το πρόγραμμα DENDRAL έδωσε, το 1975, το έναυσμα στην αξιοποίηση του υπολογιστή στα ζητήματα αποτύπωσης της μοριακής δομής των μερών του πυρήνα του κυττάρου, όχι ως απλό εργαλείο αλλά ως "συνεργάτης" που γνωρίζει τη θεωρία, και την εφαρμόζει σε βαθμό να ανακαλύπτει λύσεις.

Το MYCIN, 1990 (σε Lisp, γλώσσα παρόμοια της Scheme) με στατιστική επιτυχία μεγαλύτερη της ομάδας ελέγχου (γιατρών). Μειονέκτημα; το "στενό" της γνώσης (γνωρίζει από μικρόβια, αλλά όχι από βλάβες οργάνων του οργανισμού). Πλεονέκτημα; το εξελίσσουν μέχρι σήμερα και γίνεται καθημερινά πλουσιότερο σε ιατρική γνώση.

Σήμερα, τα Έμπειρα Συστήματα αποκαλούνται Συστήματα Γνώσης (knowledge Systems), που ίσως οι γνωσιολόγοι θα είχαν ακόμα περισσότερες αντιρρήσεις από τη χρήση της λέξης "εμπειρία"...

Πάντως, στην Τ.Ν., τα παιχνίδια όπου ο υπολογιστής μαθαίνει να παίζει παρακολουθώντας τον τρόπο που παίζει ο χρήστης, νομίζω και εγώ πως κυριολεκτικά συνθέτουν εμπειρία για τη μηχανή.

7. Τι σημαίνει "μέσα από το νοηματικό χώρο του 'κόσμου' του προγράμματος";

Καλύτερο εκφραστικά είναι "μέσα στο..." αντί "μέσα από...".

Αν δούμε ένα πρόγραμμα όπου ο χρήστης συνθέτει (κατασκευάζει) πειράματα Φυσικής και τα θέτει σε εκτέλεση, όπως το Interactive Physics, κατά την εκτέλεση του προγράμματος ο χρήστης βρίσκεται σε ένα "κόσμο", δηλαδή ένα χώρο με αρχές, καταστάσεις, οντότητες (φυσικά αντικείμενα), συσχετίσεις οντοτήτων (φυσικές συνδέσεις αντικειμένων). Το πρόγραμμα υποστηρίζει επεμβάσεις του χρήστη με όρους Φυσικής, δηλαδή του κόσμου της εκτέλεσης. Για την οργάνωση ενός πειράματος δεν χρειάζεται προγραμματισμός με όρους γλώσσας προγραμματισμού (που θα μπορούσε να γίνει, με επέμβαση στον πηγαίο κώδικα), αλλά απ' ευθείας με όρους από τον κόσμο της Φυσικής (με τους περιορισμούς βέβαια που θέτει το πρόγραμμα, που δεν είναι απεριόριστων δυνατοτήτων).

Κάθε πρόγραμμα που δεν είναι "κλειστό" απέναντι σε επεμβάσεις κατά την εκτέλεση, κάνει -σε κάποιο βαθμό- χρήση εισόδων και εξόδων για επικοινωνία με τον χρήστη, και η επικοινωνία αυτή, άσχετα με το αν είναι βαθιά ή ρηχή, είναι "στον κόσμο" της εκτέλεσης: δυνάμεις σε πρόγραμμα Φυσικής, συναρτήσεις σε πρόγραμμα Μαθηματικών, χημικά στοιχεία σε πρόγραμμα Χημείας, ιατρικοί όροι σε πρόγραμμα Ιατρικής.

Γ.Γυφτοδήμος

Αλγόριθμοι και υπολογιστές

Αφού πήρα την άδεια του κ. Γυφτοδήμου για το c(λ)opyright, ανεβάζω μερικές πολύ ενδιαφέρουσες απαντήσεις σε εξίσου ενδιαφέρουσες ερωτήσεις (της Κατερίνας). Λόγω όγκου, θα ανεβούν σε δόσεις. Ακολουθεί σεντόνι...

1. Τι εννοούμε λέγοντας αλγοριθμική επεξεργασία;

Αλγόριθμος είναι η επίλυση ενός προβλήματος, με τρόπο ώστε να την πετυχαίνουμε ακολουθώντας συγκεκριμένα βήματα υπολογισμών (τουλάχιστον ένα) που είναι βέβαιο πως είναι δυνατό να εκτελεστούν. Δηλαδή, ένας αλγόριθμος αποτελείται από διαδοχικά βήματα, κατά τα οποία εφαρμόζουμε συγκεκριμένες πράξεις ή/και δράσεις πάνω στα δεδομένα (πράξεις και δράσεις που δεν είναι τίποτα άλλο από στοιχειώδεις αλγόριθμοι).

Με άλλα λόγια, είναι ένας προκαθορισμένος τρόπος (μέθοδος, διαδικασία) που κατά την εκτέλεσή του δέχεται κάποια δεδομένα (είσοδος) και υπολογίζει βήμα – προς – βήμα το ή τα ζητούμενα αποτελέσματα (έξοδος). Η επεξεργασία των δεδομένων εισόδου από αλγόριθμο είναι η αλγοριθμική επεξεργασία. Αυτές οι πράξεις και δράσεις μετασχηματίζουν, αποθηκεύουν, μεταφέρουν δεδομένα ή παράγουν άλλα, κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του αλγόριθμου. Τα βήματα πρέπει να είναι πεπερασμένου πλήθους, και ο αλγόριθμος είναι ορθός όταν η εκτέλεση τερματίζεται με τελικό βήμα αυτό που ολοκληρώνει αυτό που θεωρούμε ως λύση στο πρόβλημα.

Συνθετικά, αξιοποιούμε πολύ τη δυνατότητα να δίνει ένας αλγόριθμος την έξοδό του ως είσοδο σε άλλον αλγόριθμο. Μπορούμε έτσι να σχηματίζουμε αλγόριθμους που έχουν τη μορφή αλυσίδας αλγόριθμων, ή ακόμα συνθετότερα, αν έχουμε αλγόριθμους με περισσότερες εισόδους, να σχηματίζουμε αλγόριθμους που έχουν τη μορφή δένδρου, με υπολογισμό που αρχίζει από τα φύλλα - δεδομένα, προχωρά ανεβαίνοντας κλάδους προς τη ρίζα – τελικό ζητούμενο, ακολουθώντας μια πορεία που καθορίζεται από τον τρόπο διασύνδεσης (τι δίνει τι, σε ποιόν, και με ποια διαδοχή).

Πολλά πλεονεκτήματα μας δίνει το να διαθέτουμε αλγόριθμο επίλυσης για κάποιο πρόβλημα: Βασικό είναι η επαναχρησιμοποίηση του αλγόριθμου σε ίδιο πρόβλημα με εκτέλεση πάνω σε άλλα δεδομένα. Επίσης, επαναχρησιμοποίηση στα πλαίσια άλλων αλγόριθμων, ευρύτερα από την κατασκευή αλυσίδων ή δένδρων: αν έχουμε ένα σύνολο αλγόριθμων που λύνουν βασικά προβλήματα, μπορούμε να τους χρησιμοποιούμε και ως προκατασκευασμένα τμήματα (στοιχειοποιημένα, όπως λέγονται) για να σχηματίσουμε συνθετότερους αλγόριθμους (όπως τους προετοιμασμένους τοίχους σε μια "προκάτ" οικοδομή: χρησιμοποιούνται οι στοιχειώδεις αλγόριθμοι "πρόσοψη", "πλαϊνός_τοίχος", "πίσω_τοίχος", "ταβάνι" για την κατασκευή των τμημάτων, και το συνολικό σχέδιο της οικοδομής είναι ο σύνθετος αλγόριθμος "σπίτι" που συνθέτεται από τα βήματα που χρησιμοποιούν και συνδέουν τα τμήματα που παράγουν οι στοιχειώδεις αλγόριθμοι. Η εκτέλεση του αλγόριθμου "σπίτι" καλεί για εκτέλεση τον κατάλληλο στοιχειώδη αλγόριθμο όποτε χρειαστεί το αντίστοιχο τμήμα).

Παράδειγμα κατ' αναλογία: Μια μηχανή που φτιάχνει κονσέρβες λειτουργεί ενεργοποιώντας διάφορες επί μέρους διαδικασίες συνθετικά (μια κεντρική, κύρια διαδικασία παίρνει αυτά που χρειάζεται από άλλες, ενεργοποιώντας την εκτέλεσή τους την κατάλληλη στιγμή ώστε να τα έχουν ήδη παράγει όταν χρειαστούν, που σημαίνει κλήση προς εκτέλεση των υπο-αλγόριθμων στα κατάλληλα βήματα του κύριου αλγόριθμου) .

Για να έχουμε αλγοριθμική επεξεργασία πρέπει βέβαια να διαθέτουμε κατάλληλο αλγόριθμο, αλλιώς οφείλουμε να τον κατασκευάσουμε. Όταν διαθέτουμε τα δεδομένα και ξέρουμε τι ζητάμε (δηλ. όταν έχουμε θέσει το πρόβλημα) αλλά δεν έχουμε ακόμα σαφή επίγνωση του τρόπου υπολογισμού των ζητουμένων (δηλ. δεν έχουμε βρει ακόμα την επίλυση), προσπαθούμε να εντοπίσουμε ένα κατάλληλο αλγόριθμο. Μερικές φορές εργαζόμαστε απλά "βλέποντας και κάνοντας", κατασκευάζοντας αρχικά ένα -συνήθως ατελή- αλγόριθμο, και προσθέτουμε ή διορθώνουμε στοιχεία του προς το ορθότερο, το καλύτερο, το πληρέστερο για το σκοπό που έχουμε, μέχρι να πετύχουμε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Άλλοτε, ακολουθούμε μια πιο αυστηρή πορεία, όπως να αναλύουμε το πρόβλημα σε μέρη απλούστερα (από το ζητούμενο, προς τις απαιτήσεις που θέτει, κοκ. μέχρι τα προφανή) και μετά, με οδηγό αυτή την ανάλυση, να ακολουθούμε συνθετικά την αντίστροφη πορεία για να κατασκευάσουμε τον αλγόριθμο: αρχίζοντας από τα δεδομένα και συνθέτοντάς τα κατά βήματα, να καταλήγουμε στο ζητούμενο.Σημαντικό είναι ότι, κάποιες φορές, έχοντας κατασκευάσει ένα αλγόριθμο, παρατηρώντας εκ των υστέρων το αποτέλεσμα όπως και ολόκληρη την πορεία υπολογισμού του, ανακαλύπτουμε πως θα μπορούσαμε να εξάγουμε και άλλα αποτελέσματα, αξιοποιώντας καλύτερα τα δεδομένα μας ή χρησιμοποιώντας και άλλα που γνωρίζαμε αλλά δεν είχαμε σκεφτεί πως θα ήταν χρήσιμα. Τότε προχωράμε σε μια εξελικτική αναδιαμόρφωση του αλγόριθμου. Η εξελικτική προγραμματιστική προσέγγιση ενσωματώνει στην αναζήτηση της λύσης του προβλήματος και την προοπτική να αναδιαμορφώνουμε (γενικεύουμε, διευρύνουμε...) και το ζητούμενο, ανάλογα με το τι βλέπουμε από την εκτέλεση τού μέχρι στιγμής ανεπτυγμένου κώδικα.

Επίσης, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα αλγόριθμο ως βασική ιδέα για την κατασκευή άλλου αλγόριθμου, για να λύσουμε πρόβλημα που "κάπως μοιάζει". Εδώ παίζει ρόλο η εμπειρία μας και η διαίσθηση, ακριβώς όπως παίζει ρόλο να έχουμε λύσει πολλά προβλήματα Γεωμετρίας για να λύσουμε ένα νέο. Η λεγόμενη "δοκιμή και σφάλμα" (trial and error) πορεία ανάπτυξης βοηθά πολύ στην ανάπτυξη του κώδικα, διότι το σφάλμα δείχνει όχι μόνο ότι κάτι φταίει, αλλά και τι φταίει.

Αν κατά την εξελικτική ανάπτυξη του προγράμματος πετυχαίνουμε και την εισαγωγή κώδικα κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης (δηλ. χωρίς να περιμένουμε τερματισμό της εκτέλεσης για να περάσουμε στον editor του πηγαίου κώδικα, οπότε χρειάζεται και επανεκκίνηση από την αρχική κατάσταση) έχουμε τη δυναμική εξέλιξη. Αυτό σημαίνει:

Η εκτέλεση ξεκινά από μια κατάσταση Α για το χώρο αληθειών του προγράμματος, και τα βήματα (δυνητικά) μεταβάλλουν αυτή την κατάσταση. Αν σε κάποια φάση της εκτέλεσης έχει δημιουργηθεί η κατάσταση Β και τότε γίνει η επέμβαση εισαγωγής κώδικα που προκαλεί μεταβολή της Β στην κατάσταση Γ, να συνεχιστεί μετά η εκτέλεση από την κατάσταση Γ. Αυτού του είδους η λειτουργικότητα προγράμματος ακολουθεί, μοιάζει με, τον τρόπο που συνήθως κάτι λειτουργεί και εξελίσσεται στην πραγματικότητα, εξέλιξη που προκαλεί είτε η ίδια του τη λειτουργία ή κάποια εξωτερική επέμβαση.

2. Τι εννοούμε λέγοντας αλγόριθμοι που επεξεργάζονται δομές;

Οι αλγόριθμοι δεν επεξεργάζονται μόνον απλά δεδομένα, πχ. 3 , 3.14 , "Μαρία" , "Κώστας" (ως strings) αλλά και σύνθετα, όπως η δομή της λίστας, πχ. (1 2 3), ((1 2) (2 3)), η δομή της κλάσης, πχ. "αυτοκίνητο" που έχει "εργοστάσιο" , "τύπο", "κυβισμό", "ιπποδύναμη", το ειδικό αντικείμενο "αυτοκίνητο του Γιάννη" που επί πλέον από τα χαρακτηριστικά τύπου αυτοκινήτου έχει "ιδιοκτήτη", "αριθμό κυκλοφορίας". Για να είναι δυνατή η επεξεργασία κάποιου σύνθετου δεδομένου πρέπει αυτό να είναι εκφρασμένο στη μορφή (καλούπι) κάποιας συγκεκριμένης δομής, ώστε ο αλγόριθμος που θα επεξεργαστεί το εν λόγω δεδομένο να μπορεί να την αναγνωρίσει, με σκοπό να μπορεί να επεξεργάζεται και άλλα δεδομένα που έχουν την ίδια δομή. Έτσι θα μπορεί να αναγνωρίζει τα επί μέρους στοιχεία - δεδομένα, είτε σύμφωνα με τη θέση που έχουν στη δομή (πχ. "το τρίτο στοιχείο λίστας", είτε σύμφωνα με τη συσχέτιση που έχουν με άλλα στοιχεία της δομής (πχ. να αποδώσουμε τη δομή "αυτοκίνητο" ως "σύμβολο με ιδιότητες" και το όνομα του ιδιοκτήτη να ακολουθεί την ιδιότητα "ιδιοκτήτης") .

Μια δομή δεν εκφράζει μόνο μια τυπική σύνθετη μορφή ώστε να είναι επεξεργάσιμη, αλλά παριστά και κάποια πραγματική κατάσταση, και σ' αυτό παίζει διπλό ρόλο: να το αναγνωρίζει ο υπολογιστής, και να το αναγνωρίζει ο άνθρωπος. Σ' αυτό μπορούμε να βασίσουμε την νοηματική επικοινωνία ανθρώπου – μηχανής.

3. Τι σημαίνει συμπεριφορά οντοτήτων;

Κατά την κατασκευή προγράμματος μπορούμε εννοιολογικά να προσδιορίσουμε κάποια στοιχεία ως οντότητες: το στοιχείο "Γιάννης" είναι σκόπιμο να το θεωρούμε ως οντότητα, διότι σημασιολογικά είναι κάτι ιδιαίτερο και αυτόνομο που έχει, αποκτά ή χάνει συνδέσεις με άλλες οντότητες (πχ. έχει αυτοκίνητο τάδε, είναι παντρεμένος με τη Μαίρη, κλπ.). Το αυτοκίνητο του Γιάννη επίσης είναι οντότητα (έχει μηχανή τέτοια, ζάντες τάδε, λάστιχα τάδε...), αλλά δεν έχει νόημα οντότητας ο "κυβισμός του αυτοκινήτου", που είναι απλά ένα κοινό χαρακτηριστικό. Δεν έχουμε κάτι το φορμαλιστικό που να ξεχωρίζει "τι είναι οντότητα και τι όχι".

Αν έχουμε ένα αλγόριθμο (συνάρτηση) που δέχεται ως είσοδο μια ή περισσότερες οντότητες, και τις επεξεργάζεται με τρόπο ώστε, ανάλογα με τις συνδέσεις που έχουν και τα χαρακτηριστικά τους, κατά την εκτέλεση να προκαλεί αποτελέσματα που φαινομενικά να δείχνουν πως προέρχονται από τις οντότητες, τότε έχουμε αυτό που μπορούμε να ονομάσουμε "συμπεριφορά των οντοτήτων". Πχ, το ρομπότ – σκυλάκι της Sony που "του μιλάς και γαβγίζει", ή "το χαϊδεύεις και κουνά την ουρά του", είναι μια "οντότητα με συμπεριφορά". Γενικά, μια σύνθετη οντότητα η οποία κατά την ένταξή της (ως τιμή εισόδου) σε κάποια λειτουργία (δηλ. εκτέλεση αλγόριθμου) παρουσιάζει εξειδικευμένη προς τη λειτουργία αντίδραση, προκαλεί αποτελέσματα που τα χαρακτηρίζουμε ως "συμπεριφορά" διότι έρχονται ως συγκεκριμένη αντίδραση σε συγκεκριμένα ερεθίσματα (με την προϋπόθεση ότι εμείς το αναγνωρίζουμε αυτό ως άμεση σχέση αιτίου – αποτελέσματος).

4. Τι είναι compiler της γλώσσας;

Εδώ φταίει το ότι δεν αρχίσαμε το μάθημα από το πρώτο τεύχος, το θεώρησα ήδη γνωστό αφού έχετε περάσει το αντίστοιχο μάθημα στην εισαγωγή σας στο Τμήμα.

Μια αλγοριθμική γλώσσα είναι μια γλώσσα ικανή για να εκφράσει κανείς οποιονδήποτε αλγόριθμο. Τυπικά, αλγόριθμος είναι αυτό που μπορεί να αποδοθεί ως όρος σε μια από τις (ισοδύναμες) θεωρίες αλγόριθμων. Μια τέτοια θεωρία, που έκανε πάταγο όταν προτάθηκε από τον Turing πριν 60 χρόνια, είναι η λεγόμενη "μηχανή Turing" (το θεωρητικό μαθηματικο-μηχανικό ανάλογο του υπολογιστή) όπου τελικά δέχτηκε ο Turing ότι αλγόριθμος είναι είτε μια μηχανή Turing είτε η Αφηρημένη Μηχανή Turing (βρήκε ότι κάτι έλειπε από την απλή μηχανή Turing…). Μια -κατά τη γνώμη μου- πιο οργανωμένη πρακτικά και θεωρητικά προσέγγιση της έννοιας αλγόριθμος είναι η έννοια της λ-έκφρασης, σύμφωνα με τη θεωρία του λ-λογισμού (στοιχεία σχετικά βρίσκονται στο τέλος των σημειώσεων για τη Scheme).

Γλώσσα μηχανής είναι η αλγοριθμική γλώσσα που έχει οργανώσει ο κατασκευαστής κάθε τύπου επεξεργαστή (η καρδιά του υπολογιστή), και είναι η μόνη γλώσσα που ο υπολογιστής "καταλαβαίνει". Στη γλώσσα αυτή τα πάντα είναι πεπερασμένες ακολουθίες από μονάδες και μηδενικά, και είναι ακατανόητη για τον άνθρωπο (εκτός βέβαια αν είναι ειδικός). Οτιδήποτε εκφράζουμε προς τον υπολογιστή πρέπει να "μεταφραστεί" στη γλώσσα αυτή, και αυτό το αναλαμβάνουν οι γλώσσες προγραμματισμού.

Μια αλγοριθμική γλώσσα προγραμματισμού (διότι έχουμε και μη αλγοριθμικές γλώσσες προγραμματισμού: η Prolog, που θα δούμε στο β' εξάμηνο, για όποιον αντέχει την Πληροφορική...) είναι μια γλώσσα που εκτός από γλώσσα έκφρασης αναλαμβάνει και το να "μεταφράσει" τον αλγόριθμο που γράφουμε, σε γλώσσα μηχανής. Η "μετάφραση" αυτή λέγεται μεταγλώττιση (compilation), για να διακρίνεται από τη συνήθη έννοια του όρου μετάφραση, που είναι η μεταφορά από μια γλώσσα έκφρασης σε άλλη, ενώ η γλώσσα μηχανής δεν χρησιμοποιείται ως γλώσσα έκφρασης από τον άνθρωπο. Τη μεταγλώττιση την αναλαμβάνει ένας μηχανισμός (που είναι επίσης αλγόριθμος) που λέγεται compiler, εξειδικευμένος για το συγκεκριμένο τύπο επεξεργαστή και το χρησιμοποιούμενο λειτουργικό σύστημα. Ο compiler παίρνει ως είσοδο το πρόγραμμά μας (πηγαίο κώδικα) και δίνει έξοδο το μεταφρασμένο σε γλώσσα μηχανής, το λεγόμενο "δυαδικό κώδικα", που είναι εκτελέσιμο από τη γλώσσα μηχανής.

Ο υπολογιστής "γνωρίζει" τη γλώσσα μηχανής (ως ενσωματωμένο ηλεκτρονικό κύκλωμα) αλλά δεν αρκεί αυτό για τη λειτουργία, χρειάζεται και το λειτουργικό σύστημα, που είναι ένα σύνολο προγραμμάτων σε δυαδικό κώδικα με τα οποία αποκτά συγκεκριμένες λειτουργικές ικανότητες (για να αποφύγουμε τη λέξη "μαθαίνει"...) όπως: από ποια μονάδα διαβάζει δεδομένα, σε ποια βασική μορφή πρέπει να είναι καταχωρημένα, σε ποια μονάδα γράφει, κλπ.

Ο δυαδικός; κώδικας του προγράμματός μας εκτελείται από το σύστημα (υπολογιστής + λειτουργικό σύστημα) όταν ζητηθεί αυτό.

Ο compiler κάνει επίσης έλεγχο σφαλμάτων σύνταξης του αλγόριθμου, ενώ με την εκτέλεση γίνεται έλεγχος των λογικών σφαλμάτων.

Γ. Γυφτοδήμος

Scheme: Μάθημα Δευτέρας 26/11/2007

Μεταφέρω τις ασκήσεις που κάναμε την περασμένη Δευτέρα.

1.

(define (oura x y)
   (cond   ((> x y)
        'End)
   ((<= x y)     
       (display " ")     
       (display x)     
       (oura (+ 1 x) y)))) 

που μας δίνει (για x=1 και y=20):
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20End


2.

(define (oura2 x y)  
  (cond     ((> x y)
        'End)
  ((<= x y)     
      (oura2 (+ 1 x) y)     
      (display " ")     
      (display x)))) 

που μας δίνει (για x=1 και y=20):
20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

*Από εδώ και κάτω αλλάξαμε το 'End με => (display "End")

3.

(define (oura3 x y)
   (cond   ((> x y)
        (display "End"))
     ((<= x y)     
       (oura3 (+ 1 x) y)     
       (display " ")     
       (display x)))) 

που μας δίνει (για x=1 και y=20):
End 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

4.

(define (oura4 x y)  
  (cond     ((> x y)
       (display "End"))
  ((<= x y)     
        (oura4 (+ 1 x) y)     
        (display " ")     
        (display x)    
        (oura4 (+ 1 x) y)))) 

που μας δίνει (για x=1 και y=20):
άλλ' αντί άλλων (αλλά το κάνουμε για εκπαιδευτικούς σκοπούς)

5.

(define (oura5 x y)  
   (cond     ((> x y)
        (display "End"))
     ((<= x y)
          (display " ")
          (display x)
          (oura5 (+ 1 x) y)
         (display " ")
          (display x))))

που μας δίνει (για x=1 και y=20):
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20End 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

Αυτά από μένα.
Για περεταίρω εξήγηση του τι σημαίνουν όλα αυτά θα μπορούσα να προσπαθήσω να τη δώσω, αλλά το αφήνω στους πληροφορικάριους ;)

Argument clinic

Στην επιστήμη υπάρχουν κάποιοι κανόνες για να αποφασίζουμε ποιος λέει πράγματα που στέκουν και ποιος λέει βλακείες: Λέμε τις ιδέες μας (ιδανικά, σε μορφή δημοσιεύσεων), κάποιοι άλλοι τις κρίνουν, απαντάμε, απαντάνε και οι άλλοι και γενικά προσπαθούμε να κάνουμε μια τέτοια ανταλλαγή επιχειρημάτων, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις βλακείες και να μας μείνουν αυτά που στέκουν.

Δυστυχώς όμως, υπάρχουν φορές που αυτός ο διάλογος αναλώνεται στο ποιος θα επαναλάβει τις απόψεις του περισσότερες φορές ή πιο δυνατά και, φυσικά, χάνεται η ουσία.

Όλες αυτές τις παραπάνω βλακείες τις γράφω για να υποστηρίξω το δικό μου συμπέρασμα: Οι Monty Python κολλάνε παντού και καταφέρνουν να κάνουν σοβαρές νύξεις μέσα από ανοησίες.

Αντεπιχειρήματα;

Man: Ah. I'd like to have an argument, please.
Receptionist: Certainly sir. Have you been here before?
Man: No, I haven't, this is my first time.
Receptionist: I see. Well, do you want to have just one argument, or were you thinking of taking a course?
Man: Well, what is the cost?
Receptionist: Well, It's one pound for a five minute argument, but only eight pounds for a course of ten.
Man: Well, I think it would be best if I perhaps started off with just the one and then see how it goes.
Receptionist: Fine. Well, I'll see who's free at the moment.
(Pause)
Receptionist: Mr. DeBakey's free, but he's a little bit conciliatory. Ah yes, Try Mr. Barnard; room 12.
Man: Thank you.
(Walks down the hall. Opens door.)
Mr Barnard: WHAT DO YOU WANT?
Man: Well, I was told outside that...
Mr Barnard: Don't give me that, you snotty-faced heap of parrot droppings!
Man: What?
Mr Barnard: Shut your festering gob, you tit! Your type really makes me puke, you vacuous, coffee-nosed, maloderous, pervert!!!
Man: Look, I CAME HERE FOR AN ARGUMENT, I'm not going to just stand...!!
Mr Barnard: OH, oh I'm sorry, but this is abuse.
Man: Oh, I see, well, that explains it.
Mr Barnard: Ah yes, you want room 12A, Just along the corridor.
Man: Oh, Thank you very much. Sorry.
Mr Barnard: Not at all.
Man: Thank You. (Under his breath) Stupid git!!
(Walk down the corridor)
Man: (Knock)
Mr Vibrating: Come in.
Man: Ah, Is this the right room for an argument?
Mr Vibrating: I told you once.
Man: No you haven't.
Mr Vibrating: Yes I have.
Man: When?
Mr Vibrating: Just now.
Man: No you didn't.
Mr Vibrating: Yes I did.
Man: You didn't
Mr Vibrating: I did!
Man: You didn't!
Mr Vibrating: I'm telling you I did!
Man: You did not!!
Mr Vibrating: Oh, I'm sorry, just one moment. Is this a five minute argument or the full half hour?
Man: Oh, just the five minutes.
Mr Vibrating: Ah, thank you. Anyway, I did.
Man: You most certainly did not.
Mr Vibrating: Look, let's get this thing clear; I quite definitely told you.
Man: No you did not.
Mr Vibrating: Yes I did.
Man: No you didn't.
Mr Vibrating: Yes I did.
Man: No you didn't.
Mr Vibrating: Yes I did.
Man: No you didn't.
Mr Vibrating: Yes I did.
Man: You didn't.
Mr Vibrating: Did.
Man: Oh look, this isn't an argument.
Mr Vibrating: Yes it is.
Man: No it isn't. It's just contradiction.
Mr Vibrating: No it isn't.
Man: It is!
Mr Vibrating: It is not.
Man: Look, you just contradicted me.
Mr Vibrating: I did not.
Man: Oh you did!!
Mr Vibrating: No, no, no.
Man: You did just then.
Mr Vibrating: Nonsense!
Man: Oh, this is futile!
Mr Vibrating: No it isn't.
Man: I came here for a good argument.
Mr Vibrating: No you didn't; no, you came here for an argument.
Man: An argument isn't just contradiction.
Mr Vibrating: It can be.
Man: No it can't. An argument is a connected series of statements intended to establish a proposition.
Mr Vibrating: No it isn't.
Man: Yes it is! It's not just contradiction.
Mr Vibrating: Look, if I argue with you, I must take up a contrary position.
Man: Yes, but that's not just saying 'No it isn't.'
Mr Vibrating: Yes it is!
Man: No it isn't!
Man: Argument is an intellectual process. Contradiction is just the automatic gainsaying of any statement the other person makes.
(short pause)
Mr Vibrating: No it isn't.
Man: It is.
Mr Vibrating: Not at all.
Man: Now look.
Mr Vibrating: (Rings bell) Good Morning.
Man: What?
Mr Vibrating: That's it. Good morning.
Man: I was just getting interested.
Mr Vibrating: Sorry, the five minutes is up.
Man: That was never five minutes!
Mr Vibrating: I'm afraid it was.
Man: It wasn't.
(Pause)
Mr Vibrating: I'm sorry, but I'm not allowed to argue anymore.
Man: What?!
Mr Vibrating: If you want me to go on arguing, you'll have to pay for another five minutes.
Man: Yes, but that was never five minutes, just now. Oh come on!
Mr Vibrating: (Hums)
Man: Look, this is ridiculous.
Mr Vibrating: I'm sorry, but I'm not allowed to argue unless you've paid!
Man: Oh, all right.
(pays money)
Mr Vibrating: Thank you. (short pause)
Man: Well?
Mr Vibrating: Well what?
Man: That wasn't really five minutes, just now.
Mr Vibrating: I told you, I'm not allowed to argue unless you've paid.
Man: I just paid!
Mr Vibrating: No you didn't.
Man: I DID!
Mr Vibrating: No you didn't.
Man: Look, I don't want to argue about that.
Mr Vibrating: Well, you didn't pay.
Man: Aha. If I didn't pay, why are you arguing? I Got you!
Mr Vibrating: No you haven't.
Man: Yes I have. If you're arguing, I must have paid.
Mr Vibrating: Not necessarily. I could be arguing in my spare time.
Man: Oh I've had enough of this.
Mr Vibrating: No you haven't.
Man: Oh Shut up.